*** How about No? ___ “ဟင့္အင္း” ဆိုတာ ဘယ္လိုလဲ ***

-----------------------------------------------------------------------------
************************************************

လူေတြရဲ႕ ဘ၀သက္တမ္းတစ္ေလွ်ာက္ လူလားေျမာက္တဲ႔အရြယ္ကစလို႔ ေသဆုံးတဲ႔ အခ်ိန္အထိ မရွိမျဖစ္ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံေရးမွာ ေျပာမထြက္တဲ႔ အခက္အခဲတစ္စုံတစ္ရာ ၾကဳံခဲ႔ဘူးၾကေပလိမ္႔မည္။ ထိုအရာကား အျခားမဟုတ္ သင့္ထံ ေတာင္းဆိုလာေသာအရာတစ္ခုကို သင္ျငင္းဆန္ခ်င္ေသာ္လည္း ေျပာမထြက္၊ ျငင္းဆန္ဖို႔တြန္႔ဆုတ္ေနတတ္တဲ႔ “ဟင့္အင္း” ဆိုတဲ႔ စကားလုံးေလးပါဘဲ။ ေတာင္းဆိုမႈဆိုတဲ႔ အေၾကာင္းတရား အေျခခံလာတာေၾကာင့္ ျငင္းပယ္ျခင္းနဲ႔ လက္ခံျခင္းဆိုတဲ႔ အက်ိဳးတရားျဖစ္ေပၚလာတာပါဘဲ။

သင္တစ္စုံတစ္ခုကို သင့္သူငယ္ခ်င္းမိတ္ေဆြထံက ေတာင္းဆိုလာတာကို သင္ျငင္းဆန္ပယ္ရွားဖို႔ ဆႏၵရွိေသာ္လည္း ဘယ္ႏွစ္ၾကိမ္ ျငင္းဆန္ပယ္ရွားခဲ႔ဘူးပါသလဲ။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ပင္ကိုစရိုက္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ အျခားမိတ္ေဆြတစ္ဦးတစ္ေယာက္ရဲ႕ ခံစားခ်က္ေတြကို ရိုက္ခ်ိဳးပစ္ရမွာမ်ိဳး၊ နာက်င္ေစလိုက္ရမွာမ်ိဳး၊ စိတ္ခုသြားေစမယ္႔အျဖစ္မ်ိဳး၊ တစ္ဦးတစ္ေယာက္ရဲ႕ ပန္းတိုင္ေလးေတြ မဆြတ္ခူးလိုက္ရမွာမ်ိဳးစတဲ႔ အျဖစ္မ်ိဳး မျဖစ္ေစလိုၾကပါဘူး။ သို႔ေသာ္လည္း ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ဟာ တခါတရံမွာ ကိုယ္မစြမ္းႏုိင္တဲ႔ အေျခအေန အခ်ိန္အခါ၊ ကုိယ္႔တာ၀န္တစ္ရပ္ၾကီးၾကီးမွားမွားရွိေနတဲ႔အခါ၊ ကိုယ္႔ရည္မွန္းခ်က္လမ္းေၾကာင္းအတြက္ ရည္စူးထားတာနဲ႔ ေသြဖယ္ႏုိင္မယ္႔ အေျခအေနမ်ိဳးမွာ စိတ္ထဲမွာ မပါလွေသာ္လည္း ေအာင့္ကာနမ္းရတဲ႔ အျဖစ္မ်ိဳးေတြ “အင္းေလ ေကာင္းျပီ” စတဲ႔ အကူအညီေပးလိုတဲ႔ စကားမ်ိဳး လြယ္လြယ္ကူကူ ေျပာထြက္ခဲ႔ၾကပါတယ္။ ရလဒ္အေနနဲ႔ အတၱ ပရမမွ်တဲ႔ ရလဒ္မ်ိဳး (Win-Lose) (Lose-Lose) Situation အေျခအေနမ်ိဳး အားနာလို႔ ခါးပါတဲ႔ အျဖစ္မ်ိဳးနဲ႔ ၾကဳံေတြ႔ရတတ္ပါတယ္။ တနည္းအားျဖင့္ လြယ္လြယ္ကူကူ ေခါင္းညိမ္႔ ကတိေပးတာမ်ိဳး၊ ႏႈတ္ခ်ိဳလြန္း၍ လက္တိုရမယ္႔အျဖစ္မ်ိဳး မျဖစ္ေစဖို႔ပါဘဲ။ အခုေရးသားမယ္႔အဆိုဟာ အျငင္းၾကီးပဲ ျငင္းရမယ္လို႔ ဆိုလိုတာမဟုတ္ပါဘူး။ ဆိုလိုရင္း အဓိပၸါယ္လြဲသြားတာနဲ႔ “ဘူးတစ္လုံးေဆာင္ အိုေတာင္မဆင္းရဲ” ဆိုတဲ႔ စကားပုံကို အသက္သြင္းေပးမိသလို ျဖစ္ေနပါဦးမယ္။

ျမန္မာစကားပုံမွာ “ၾကမ္းကြ်ံလွ်င္ ႏႈတ္လို႔ရသည္ စကားလြန္လွ်င္ ႏႈတ္လို႔မရ” ဟူ၍ ရွိပါတယ္။ စကားမလြန္ေစဖို႔ ကြ်န္ေတာ္တို႔ “ဟင့္အင္း” ဆိုတဲ႔ အျငင္းေလးကို ကြ်န္ေတာ္တို႔ စိတ္ဖိစီးမႈမသက္ေရာက္ေစဘဲ ဘယ္လိုေျပာႏုိင္မလဲ။ ပထမဦးစြာ ရုိးရိုးရွင္းရွင္းေလးပဲေျပာလိုက္ပါ “No, thanks” ဟင့္အင္း ေက်းဇူးပါဘဲ။ ကိုယ္ကျငင္းလိုက္ပါပီ ကိုယ္႔ရဲ႕ အျငင္းေနာက္ဆက္တြဲ ရလဒ္အေနနဲ႔ တဖက္သားက စိတ္ထဲမွာ ဘ၀င္မက်ဘဲ တဖန္ေမးခြန္းထပ္ေမးတာမ်ိဳးနဲ႔ ၾကဳံရတတ္ပါလိမ္႔မယ္။ အဲဒါက “Why not?” ဘာေၾကာင့္ပါလဲ။ သင့္ရဲ႕ကိုယ္က်င့္တရား၊ စိတ္ပိုင္းျဖတ္ထားေသာ စံနမူနာ အေလ႔အထေတြနဲ႔ ဆန္႔က်င္ဘက္ျဖစ္ေနလွ်င္ ဥပမာအေနနဲ႔ သင့္ကို တစ္ေယာက္ေယာက္က သင္ေဆးလိပ္မေသာက္တတ္တာကို ေဆးလိပ္စမ္းေသာက္ၾကည္႔ပါလားဟု ေမးျမန္းလာခဲ႔ရင္ သင့္ရဲ႕ အျငင္းကို ရွင္းျပေနဖို႔ပင္မလိုေပ။ သင္အလုိမရွိေသာ၊ သင္မလုပ္ခ်င္ေသာ အရာတစ္ခုကို အက်ဥ္းအက်ပ္ အဓမၼျပဳလုပ္ေစခိုင္းတာမ်ိဳး ရွိခဲ႔ရင္ သင့္အျငင္းကို တစ္စုံတစ္ေယာက္ထံ ခယေတာင္းပန္ဖို႔ပင္ လုိမည္မထင္။ သာဓကအေနနဲ႔ အရက္၀ိုင္းတြင္ အရက္မေသာက္တတ္ေသးေသာ လူငယ္တစ္ေယာက္ ပထမဦးစြာ ထိုင္မိျပီဆိုပါစို႔။ “အေပါင္းအသင္းေတြက အရက္တစ္ခြက္ေတာ႔ ေသာက္ကြာ။ ေယာက်ာ္း မဟုတ္တာၾကေနတာပဲ” စသည္ျဖင့္ တဖက္သားရဲ႕ အျပစ္မရွိတာကို အျပစ္ရွာျပကာ မခံခ်င္စိတ္ျဖင့္ ႏိႈးဆြတာမ်ိဳးေတြရွိပါတယ္။ ဆြယ္ခံရသူတစ္ေယာက္မွာ မိမိစိတ္ကို မထိန္းႏုိင္ေတာ႔ ျငင္းဆန္ဖို႔ အင္အားထက္ မခံခ်င္စိတ္ျဖင့္ အက်ဥ္းအက်ပ္ကိုေက်ာ္လႊားဖို႔ “ေယာက်ာ္းဘသား ဘာမို႔လို႔လည္း တခြက္ေလာက္ကေတာ႔” စသျဖင့္ အလြယ္တကူ စည္းရုံးသိမ္းသြင္းျခင္းခံရေတာ႔တာပါဘဲ။ စကားေနာက္ တရားပါ တင္မကေတာ႔ စကားေနာက္ လူေကာ စိတ္ေကာ အက်င့္စရိုက္ပါ ထပ္ပါေနေပဦးမည္။

တစ္စုံတစ္ေယာက္က သင့္ကို သင္စိတ္မပါေသာ သူ႔ရဲ႕ လုပ္ေဆာင္မႈထဲမွာ ပါ၀င္လာေစဖို႔ တိုက္တြန္းႏႈိးေဆာ္ေကာင္း ႏႈိးေဆာ္တာရွိခဲ႔လိမ္႔မယ္။ ဒါဆိုသင္ဟာ အေျခအေနအရပ္ရပ္ကို သုံးသပ္ျပီး သင့္ရဲ႕ ေမးခြန္းတစ္ခ်ိဳ႕ကို ျပန္ေမးဖို႔ အေကာင္းဆုံး အခ်ိန္ျဖစ္ပါတယ္။ သင္ေမးရမွာက “ဘာေၾကာင့္ ကြ်န္ေတာ္႔ကို ဒီအရာလုပ္ေစခ်င္တာပါလဲ (သို႔) ကြ်န္ေတာ္တို႔ လုပ္ခဲ႔ျပီးလွ်င္ ဘာေတြ ျဖစ္ပ်က္လာႏုိင္ပါသလဲ” စတဲ႔ အက်ိဳးနဲ႔ အေၾကာင္းဆီေလ်ာ္တဲ႔ ေမးခြန္းႏွစ္ခုကို ေမးရပါမယ္။ ဒီေမးခြန္းႏွစ္ရပ္ဟာ တဖက္သားကို အေမ်ွာ္အျမင္မရွိတဲ႔ အက်ိဳးဆက္ရလဒ္ကို ျပန္လည္သုံးသပ္စဥ္းစားေစဖို႔ တြန္းအားေပးတာမ်ိဳး ျဖစ္ပါလိမ္႔မယ္။ စစ္တပ္ အသုံးအႏႈန္း ေရဘူးေပါက္တာမေပါက္တာမလိုခ်င္ဘူး ေရပါတာပဲလိုခ်င္တဲ႔ စတဲ႔ အမိန္႔ေပးခိုင္းေစမႈမ်ိဳးဟာ ဦးေဆာင္မႈလမ္းေၾကာင္းမမွန္တဲ႔ အဓိပၸါယ္မရွိေသာ လုပ္ရပ္မ်ိဳးပဲျဖစ္တယ္။ အေျခအေနအဆိုးအေကာင္းကို မူတည္ျပီး ပါးနပ္စြာ ဥာဏ္နီဥာဏ္နက္ျဖင့္ လွည္႔ပတ္ ေက်ာ္လႊားရတာမ်ိဳးလဲ လုပ္သင့္လွ်င္ လုပ္ရလိမ္႔မယ္။ ဓားျပလာတိုက္တာမ်ိဳးကို ဟင့္အင္းဆိုျပီးေတာ႔ သြားျပီး ေခါင္းေတာ႔ မခါနဲ႔ေပါ႔။

တစ္ခ်ိဳ႔ ေတာင္းဆိုမႈေတြဟာ သင့္ရဲ႕ က်န္းမာေရး၊ ဂုဏ္သတင္း၊ တည္ျငိမ္ေနေသာစိတ္ကို ျခိမ္းေျခာက္လွန္႔တာမ်ိဳး ရွိမယ္။ ဒီလိုအေျခအေနမ်ိဳးမွာ သင္ျငင္းပယ္လိုက္ပါျပီဆိုတာနဲ႔ သင့္မွာ ယုံၾကည္ခ်က္တစ္ခုေတာ႔ ခိုင္ခိုင္မာမာထြက္ေပၚလာရမယ္။ သူ႔ရဲ႔ ရည္မွန္းခ်က္ေတြကဲ႔သို႔ သင့္ရဲ႕ ရည္မွန္းခ်က္တန္ဖိုးေတြ ဘယ္ေလာက္အေရးၾကီးေၾကာင္း သတိ၀င္ၾကည္႔ပါ။ ဆုံမွတ္မရွိတဲ႔ လမ္းေၾကာင္းႏွစ္ခု ဒိြဟျဖစ္ေစမဲ႔ အေျခအေနမွာ သူ႔အက်ိဳးေဆာင္ ကိုယ္႔အက်ိဳးေအာင္ စတဲ႔ အေတြးမ်ိဳး ပယ္ဖ်က္ပါ။ သင့္ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို ျပတ္ျပတ္သားသား ရပ္တည္ပါ။ ပုထုဇဥ္ဘ၀ ျဖတ္သန္းေနတာျဖစ္တဲ႔အတြက္ ႏုစဥ္ဘ၀ေပါင္း ၅၃၇ ဘ၀နဲ႔ ပါရမီရင့္ ၁၀ ဘ၀ ျဖည္႔က်င့္ခဲ႔တဲ႔ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ရဲ႕ ေ၀ႆႏၱရာဇာတ္လိုမ်ိဳး ရပ္တည္ဖို႔ လိုအပ္မည္မထင္။

ေၾကာင္းက်ိဳးဆီေလ်ာ္မႈရွိစြာ ေတာင္းဆိုလာတာရွိေပမဲ႔ သင္ခြင့္ျပဳေပးႏုိင္ဖို႔ မစြမ္းေဆာင္ႏုိင္တဲ႔ အေျခအေနမ်ိဳးမွာ ေရွ႕မွာလုပ္စရာရွိတဲ႔ အစီအစဥ္ေတြရယ္၊ ေနာက္ထပ္ လုပ္ရမယ္႔ ၾကီးမားတဲ႔ စီမံကိန္းေတြမိမိမွာရွိေနတဲ႔ အေၾကာင္း ဆီေလ်ာ္စြာ ေျဖၾကည္႔ပါ။ မိမိရဲ႕ အေျဖဟာ ေၾကာင္းက်ိဳးဆီေလ်ာ္မႈရွိျပီး မွန္ကန္ေၾကာင္း အေသးစိတ္ရွင္းျပေနမယ္ဆိုရင္ သင္ဟာ ျငင္းခုံမႈ ကေတာက္ကဆထဲကို အရွည္ဆြဲေခၚေနသလို ျဖစ္ေနပါလိမ္႔မယ္။ စိတ္ထဲမပါလွေသာ ေခါင္းျငိမ္႔မႈမ်ိဳးေၾကာင့္ တစ္ခ်ိဳ႕ ေငြေရးေၾကးေရးမွာ အခင္အမင္ပ်က္၊ အမႈအခင္းျဖစ္ေစတာမ်ိဳးထိ ျဖစ္တတ္တာေတြလည္း ေတြ႔ရမွာပါ။ ဘာမွမေျဖဘဲေနျခင္းမ်ိဳးဟာလည္း ဆိတ္ဆိတ္ေနမူ သေဘာတူဟု ေခါင္းျငိမ္႔ လက္ခံမယ္႔ အေျဖမ်ိဳးေပးလိုက္သလိုျဖစ္ျပီး မရွင္းမျပတ္သားတဲ႔ အဓိပၸါယ္လြဲေကာက္မႈ ရလဒ္ေတြၾကဳံရပါလိမ္႔မယ္။

“ဟင့္အင္း” လို႔ေျပာလိုက္ရတဲ႔ အခ်ိန္မွာ သင့္စိတ္ထဲမွာေတာ႔ သက္ေသာင့္သက္သာမရွိ ဘ၀င္မက်ျဖစ္ရပါတယ္။ သူတို႔နဲ႔ ေရရွည္မွာ လက္တြဲရဖို႔ ျငင္းဆန္လိုက္တာဟာ
အျငင္းအခုံတစ္ခုျဖစ္လာတာမ်ိဳး ဒါမွမဟုတ္ သူတစ္ပါးကို စိတ္ခုသြားရတာမ်ိဳးထက္စာရင္ ပိုျပီးသင့္ေလ်ာ္ေပလိမ္႔မည္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ သင္ဟာ သင့္ဘ၀ကို လမ္းေၾကာင္းမွန္ေပၚမွာ ေကာင္းစြာထိန္းခ်ဳပ္ေနႏုိင္ဦးမွာ ျဖစ္သလို သင့္အေပါင္းအသင္းမိတ္ေဆြေတြနဲ႔လည္း အခင္အမင္ မပ်က္ရွိေနပါလိမ္႔ဦးမယ္။ သင့္ရဲ႕ အခ်စ္ဆုံးမိဘေတြေတာင္မွ သင္အလုိမတူတဲ႔ ေတာင္းဆိုမႈမ်ိဳး ရွိလာရင္ေတာင္မွာ လုံးလုံးလ်ားလ်ား ျငင္းဆန္ဖို႔လိုေပလိမ္႔ဦးမည္။
_____________________________________________________________
လူ႔ပတ္၀န္းက်င္မွာ ေတြ႔ရတတ္တဲ႔ ျဖစ္ရပ္မ်ားကို ေရးသားထားတာျဖစ္တဲ႔ အတြက္ေၾကာင့္ ျမင့္ျမတ္လွတဲ႔ ဘာသာေရးအဆုံးအမေတြနဲ႔ ကြဲလြဲတာေတြရွိရင္ ၀ႏၵမိပါ…. ကြ်န္ေတာ္ကိုယ္တိုင္လည္း ဟင့္အင္းဟု မျငင္းဆန္တတ္ေသးပါ။
--------------------------------------------------------------------------------------
*** မွတ္ခ်က္ - ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ “ဟင့္အင္းကိုေက်ာ္ျဖတ္ျခင္း”စာအုပ္ကို မွီျငမ္းေရးသားထားျခင္းမဟုတ္ပါ။