~Let's think!~
ေတြးမယ္ဆိုုလိုု႔
Thinking နဲ႔ပါတ္သက္တာေလးေတြ ကိုုယ္႔ေခါင္းထဲရိွသေလာက္ ခ်ေရးၾကည္႔တယ္။
လူရယ္ျဖစ္လာရယ္ မ်က္လံုုးတစ္စံုုပါလာလိုု႔ ျမင္ေတြ႔ၾကရတယ္။ နားအစံုုပါလာလိုု႔ ၾကားၾကရတယ္။ ဦးေနွာက္ပါလာလိုု႔ ေတြးၾကရတယ္။ လူနဲ႔ လူ႔ကိစၥေတြဆိုုတာ ကာလ၊ ေဒသ၊ ပေရာဂ၊ ဥပဓိဆိုုတဲ႔ အေၾကာင္းတရားေလးပါးအေပၚ မူတည္ျဖစ္ရတယ္လိုု႔ ဗုုဒၶအေတြးအေခၚေတြမွာေလ႔လာရတယ္။ ကာလ၊ ေဒသ၊ ပေရာဂ၊ ဥပဓိအေပၚမီွျပီးျဖစ္ေနသမွ် လူ႔ကိစၥ၊ လူ႔အေရးေတြကိုု ဦးေနွာက္ရဲ႕ အစြမ္း သံုုးျပီးေတြးၾကေခၚၾကတယ္ (Faculty of Thinking) ။
Thinking = Thinking ဆိုုတာလူတစ္ေယာက္ဟာ အခ်ိန္ခါတစ္ခုု (ကာလ)၊ ေနရာေဒသတစ္ခုု (ေဒသ)၊ အျဖစ္အပ်က္တစ္ခုု (ပေရာဂ)၊ ျဖစ္ပ်က္ပံုု (ဥပဓိ) စတာေတြကိုု အေၾကာင္းျပဳျပီးျဖစ္ေပၚလာရတဲ႔ အက်ိဳးအေၾကာင္းတရားေတြကိုု ဥာဏ္ပညာအခံနဲ႔ အမွားအမွန္၊ သင္႔ေတာ္၏ မသင္႔ေတာ္၏၊ အေၾကာင္းဟုုတ္၏မဟုုတ္၏ ေတြးေတာတဲ႔ျဖစ္စဥ္ပဲျဖစ္တယ္။
Wondering = လူျဖစ္တာနဲ႔ ေတြးေခၚႏိုုင္စြမ္းေတြပါလာၾကတယ္။ ဒါကိုု English လိုုဆိုုရင္ေတာ႔ Faculty of Thinking လိုု႔ေခၚတယ္။ မ်က္လံုုးရိွရင္ျမင္မယ္၊ နားရိွရင္ၾကားမယ္။ အက်ိဳးအေၾကာင္းနဲ႔ ဆင္ျခင္ဥာဏ္သံုုးျပီးေတြးတာမဟုုတ္ပဲ၊ Faculty of Thinking ရိွေတာ႔ ေတြးတယ္တာကိုု Wonder လိုု႔ေခၚတယ္။ အေၾကာင္းအက်ိဳးမပါတဲ႔ စိတ္အာရံုုေစ႔ေဆာ္မူ သက္သက္ေၾကာင္႔ျဖစ္ေသာ အေတြးေပါ႔။
Critical thinking = အျပဳအမူ၊ ယံုုၾကည္ခ်က္ေတြနဲ႔ ပါတ္သက္ျပီး သံုုးသပ္ဆင္ျခင္ေတြးေခၚပံုုပါ။ အဆိုုျပဳခ်က္တစ္ခုုရဲ႕ ဓမၼဓိ႒ာန္က်မူအတိုုင္းအတာကိုု ေ၀ဖန္ဆန္းစစ္တယ္။ ပညာေရးနယ္ပယ္မွာေတာ႔ ပညာရပ္ဆိုုင္ရာ အေရးအသားေတြကိုု ထဲထဲ၀င္၀င္ဖတ္ျပီး စကားလံုုးေတြရဲ႕ ဆိုုလိုုခ်က္နဲ႔ အနက္ကိုုျမင္တတ္ေအာင္ အေလးေပးသင္ၾကားတဲ႔ ေတြးေခၚပံုုျဖစ္တယ္။ (Wiki)
Analytical thinking = ပညာရပ္ေတြကိုုေလ႔လာတဲ႔အခါ၊ သုုေသသနေတြျပဳနဲ႔အခါ၊ ပညာရပ္ဆိုုင္ရာအဆိုုေတြကိုု ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာတဲ႔အခါ၊ အက်ိဳးအေၾကာင္းတရားေတြကိုု ယုုတိၱေဗဒစနစ္မ်ားစြာကိုုအသံုုးျပဳျပီး ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာေတြးေခၚျခင္း။
Empirical Thinking = အာရံုုကိုုအသံုုးျပဳ၍ လက္ေတြ႔မ်က္ျမင္က်ေသာ အခ်က္အလက္တိုု႔အား အေျခခံျပီး ေတြးေတာဆင္ျခင္ပံုု။
Lateral Thinking = သမာရိုုးက်ေတြးေခၚမူစံေဘာင္မ်ားကိုု ေက်ာ္ေတြးျခင္း၊ ေဖါက္ထြက္ေတြးျခင္း။
Reflecting = ျပန္လည္သံုုးသပ္ျခင္း။
Reasoning = ဆင္ျခင္သံုုးသပ္ျခင္း။
~ ေတြးဖိုု႔လိုုအပ္သမွ် ~
Facts = လက္ေတြ႔အမွန္ျဖစ္ေသာ အေၾကာင္းအရာသက္သက္။
Opinion = လူပုုဂၢိဳလ္တစ္ဦးတစ္ေယာက္၏ ခံစားခ်က္၊ အျမင္ျဖင္႔သံုုးသပ္ထားေသာ အေၾကာင္းအရာ။
Analyse = ပိုုင္းျခားစိတ္ျဖာသည္။ သရုုပ္ခြဲသည္။
Reasons = အက်ဳိးအေၾကာင္းတရား။
Issues = ေဆြးေႏြးရမည္႔ အေၾကာင္းကိစၥ။
Knowledge = သတင္းအခ်က္အလက္တိုု႔အေပၚ မူတည္၍တည္ေဆာက္ထားေသာ အသိဥာဏ္။
Wisdom = ကာလ၊ ေဒသ၊ ပေရာဂ၊ ဥပဓိ တိုု႔ကိုုမွီ၍ျဖစ္ေသာ အကိ်ဳးအေၾကာင္းတရားတိုု႔ကိုု အမွန္အမွား၊ ျဖစ္သင္႔၏မျဖစ္သင္႔၏၊ အေၾကာင္းဟုုတ္သည္မဟုုတ္သည္ တိုု႔ကိုု ဆင္ျခင္ေ၀ဖန္ပိုုင္းျခားႏိုုင္ေသာ ဥာဏ္ပညာ။
Perception = အာရံုုသိမူ။
Interpretation = အနက္ျပန္ယူပံုု။ အဓိပၺါယ္တစ္ခုုကိုု သေဘာေပါက္ပံုု။
Underlying Meaning = စကားလံုုးတိုု႔၏ေနာက္ကြယ္မွ ဆိုုလိုုရင္း၊ ဆိုုလိုုခ်က္။
Encode = ဆိုုလိုုခ်က္ကိုု စကားလံုုးတိုု႔ျဖင္႔ဖြဲ႔စည္းသည္။
Decode = စကားလံုုးတိုု႔ျဖင္႔ဖြဲ႔စည္းထားေသာ ဆိုုလိုုခ်က္ကိုုေဖၚယူသည္။
Argument = အက်ိဳးသင္႔ အေၾကာင္းသင္႔ ေဆြးေႏြးခ်က္၊ မူ။ ဆိုုလိုုရင္း၊ အာေဘာ္။
Justify = တရားေၾကာင္းျပသည္။ ေလ်ာ္ကန္သင္႔ျမတ္ေၾကာင္းျပသည္။
Attitude = စိတ္ေနသေဘာထား။
Materiality = ရုုပ္၀တၳဳသေဘာေဆာင္မူ။
Spirituality = စိတ္ပိုုင္းဆိုုင္ရာသေဘာေဆာင္မူ။
Truth = မေဖာက္ျပန္ေသာအမွန္တရား။ သစၥာတရား။
Idea = စိတ္ကူးထင္ျမင္ခ်က္။ ခံယူခ်က္။
The World = သတၱေလာက။
Sense = အာရံုု။ နားလည္ခံယူတတ္ျခင္း။ ခံစားတတ္မူ။
Theoretical = သေဘာတရားေရးရာက်ေသာ။
Abstract = သေဘာတရားမွ်မွ်သာျဖစ္ေသာ။ လက္ေတြ႔မဟုုတ္ေသာ။
Practical = ျဖစ္ႏိုုင္ေျခရိွေသာ။ လက္ေတြ႔က်ေသာ။
Concept = အယူအဆ။ အျမင္ သေဘာထား။
Conceptualize = စိတ္ကူးျဖင္႔ ရုုပ္လံုုးေပၚေအာင္ ေတြးၾကည္႔သည္။
Cognition = သိျမင္ျခင္း။ ပ်က္ပ်က္ထင္ထင္ သိျမင္ျခင္း။
Cognitive = သိျမင္မူဆိုုင္ရာ။
Recognize = အသိမွတ္ျပဳ လက္ခံမူ။
Identify = ေဖာ္ထုုတ္သည္။ ေရြးထုုတ္သည္။ ခြဲျခားသည္။
Emotional = စိတ္ခံစားခ်က္အေလ်ာက္ျဖစ္ေသာ။
~ ေတြးျပီးဆန္းစစ္ဖိုု႔ ~
Rational = အက်ိဳးသင္႔ အေၾကာင္းသင္႔၊ နိုုင္းဆခ်င္႔ခ်ိန္စဥ္းစားျခင္႔ခ်ိန္ ဆံုုးျဖတ္ေတြးေတာေသာ။
Reasonable = အက်ိဳးသင္႔အေၾကာင္းသင္႔ ဆီေလ်ာ္ေသာ။ ယုုတိၱတန္ေသာ။
Logical = ဆင္ျခင္တံုု႔တရားရိွေသာ။ က်ိဳးေၾကာင္းဆီေလ်ာ္ေသာ။
Subjective = ပုုဂၢလဓိ႒ာန္၊ လူပုုဂၢိဳလ္တစ္ဦးတစ္ေယာက္၏ ခံစားခ်က္အျမင္သက္သက္ သာျဖစ္၍ အမွန္အမွားဆံုုးျဖတ္ထားမူမရိွေသာ။
Objective = ဓမၼဓိ႒ာန္က်ေသာ၊ အရိွအရိွအတိုုင္းျဖစ္၍ အမွန္တရားကိုုကိုုယ္စားျပဳေသာ။
Ignorant = ေမာဟဖံုုးေသာ၊လြမ္းမိုုးေသာ။ အမွားမွ အမွန္ခြဲျခားသိျမင္ေသာ အသိပညာဥာဏ္ ကင္းမဲ႔ေသာ။
Ethical = လူ႔က်င္႔၀တ္နွင္႔ေလ်ာ္ညီေသာ။
Moral = ကိုုယ္က်င္႔တရား၊ ကိုုယ္က်င္႔၀တ္။
Right = အက်ိဳးအေၾကာင္းဆီေလ်ာ္မွန္ကန္ေသာ။
Wrong = အက်ိဳးအေၾကာင္း ဆီေလ်ာ္မွန္ကန္မူမရိွေသာ။
True = ျပ႒ာန္းထားေသာ အမွန္တရားႏွင္႔ကိုုက္ညီေသာ။
False = ျပ႒ာန္းထားေသာအမွန္တရားႏွင္႔မကိုုက္ညီေသာ။
Ambiguity = အဓိပၺါယ္ႏွစ္ခြထြက္ေသာ၊ မကြဲျပားေသာ။
Assumption = ဟုုတ္သည္မွန္သည္ဟုု ယူဆခ်က္၊ လက္ခံမူ။
Reality = လက္ေတြ႔က်ျခင္း၊ သဘာ၀က်ျခင္း။ မ်က္ျမင္ဒိ႒ျဖစ္ျခင္း။
Skepticism = အမွန္တရားတစ္ခုု၊ အဆိုုျပဳခ်က္တစ္ခုု၏အမွန္တရားကိုု သံသယရိွေသာ။
Criticize = အဆိုုျပဳခ်က္တစ္ခုု၊ စာအေရးအသား၊ အေျပာအဆိုုတစ္ခုု၊ ျဖစ္ပ်က္ေနေသာျဖစ္ရပ္တစ္ခုု စသည္တိုု႔၏ ဓမၼဓိ႒ာန္က်မူကိုု ေ၀ဖန္သံုုးသပ္သည္။
Valid = က်ိဳးေၾကာင္းခိုုင္လံုုညီညြတ္ေသာ၊ ေျခေျချမစ္ျမစ္ရိွေသာ။
Invalid = က်ိဳးေၾကာင္းမဆီေလ်ာ္ေသာ၊ အေျခအျမစ္မရိွေသာ။
Denial = အမွန္တရားတစ္ခုု၊ ျဖစ္ရပ္မွန္တစ္ခုုကိုု လက္မခံမူ။
Metaphysics = သဘာ၀၏ ျဖစ္တည္မူ၊ သစၥာတရား၊ အသိပညာတိုု႔၏ သေဘာသဘာ၀ကိုု ေလ႔လာေသာ Philosophy ဒႆနိကေဗဒ၏ ဘာသာရပ္ခြဲ။
Epistemology = သစၥာတရား၊ ယံုုၾကည္မူႏွင္႔ တရားမွ်တမူတိုု႔ႏွင္႔ ပါတ္သက္ေသာ အသိပညာရပ္၏ နယ္ပယ္ႏွင္႔ သေဘာသဘာ၀တိုု႔ကိုု ေလ႔လာေသာ Philosophy ဒႆနိကေဗဒ၏ ဘာသာရပ္ခြဲ။
Negative = အပ်က္သေဘာေဆာင္ေသာ။ (အက်ိဳးပ်က္စီးမူကိုု ဦးတည္ေသာ)
Positive = အျပဳသေဘာေဆာင္ေသာ။ (အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းမူကိုု ဦးတည္ေသာ)
Bias = ဘက္လိုုက္ျခင္း။
Stereotype = ပံုုေသကားက်ပံုုစံ။ သမားရိုုးက်ပံုုစံ။ ေလနံဓါးထစ္မွတ္ယူေသာသေဘာ။
Aung Myo Myat (Green Hill)
ေတြးမယ္ဆိုုလိုု႔
Thinking နဲ႔ပါတ္သက္တာေလးေတြ ကိုုယ္႔ေခါင္းထဲရိွသေလာက္ ခ်ေရးၾကည္႔တယ္။
လူရယ္ျဖစ္လာရယ္ မ်က္လံုုးတစ္စံုုပါလာလိုု႔ ျမင္ေတြ႔ၾကရတယ္။ နားအစံုုပါလာလိုု႔ ၾကားၾကရတယ္။ ဦးေနွာက္ပါလာလိုု႔ ေတြးၾကရတယ္။ လူနဲ႔ လူ႔ကိစၥေတြဆိုုတာ ကာလ၊ ေဒသ၊ ပေရာဂ၊ ဥပဓိဆိုုတဲ႔ အေၾကာင္းတရားေလးပါးအေပၚ မူတည္ျဖစ္ရတယ္လိုု႔ ဗုုဒၶအေတြးအေခၚေတြမွာေလ႔လာရတယ္။ ကာလ၊ ေဒသ၊ ပေရာဂ၊ ဥပဓိအေပၚမီွျပီးျဖစ္ေနသမွ် လူ႔ကိစၥ၊ လူ႔အေရးေတြကိုု ဦးေနွာက္ရဲ႕ အစြမ္း သံုုးျပီးေတြးၾကေခၚၾကတယ္ (Faculty of Thinking) ။
Thinking = Thinking ဆိုုတာလူတစ္ေယာက္ဟာ အခ်ိန္ခါတစ္ခုု (ကာလ)၊ ေနရာေဒသတစ္ခုု (ေဒသ)၊ အျဖစ္အပ်က္တစ္ခုု (ပေရာဂ)၊ ျဖစ္ပ်က္ပံုု (ဥပဓိ) စတာေတြကိုု အေၾကာင္းျပဳျပီးျဖစ္ေပၚလာရတဲ႔ အက်ိဳးအေၾကာင္းတရားေတြကိုု ဥာဏ္ပညာအခံနဲ႔ အမွားအမွန္၊ သင္႔ေတာ္၏ မသင္႔ေတာ္၏၊ အေၾကာင္းဟုုတ္၏မဟုုတ္၏ ေတြးေတာတဲ႔ျဖစ္စဥ္ပဲျဖစ္တယ္။
Wondering = လူျဖစ္တာနဲ႔ ေတြးေခၚႏိုုင္စြမ္းေတြပါလာၾကတယ္။ ဒါကိုု English လိုုဆိုုရင္ေတာ႔ Faculty of Thinking လိုု႔ေခၚတယ္။ မ်က္လံုုးရိွရင္ျမင္မယ္၊ နားရိွရင္ၾကားမယ္။ အက်ိဳးအေၾကာင္းနဲ႔ ဆင္ျခင္ဥာဏ္သံုုးျပီးေတြးတာမဟုုတ္ပဲ၊ Faculty of Thinking ရိွေတာ႔ ေတြးတယ္တာကိုု Wonder လိုု႔ေခၚတယ္။ အေၾကာင္းအက်ိဳးမပါတဲ႔ စိတ္အာရံုုေစ႔ေဆာ္မူ သက္သက္ေၾကာင္႔ျဖစ္ေသာ အေတြးေပါ႔။
Critical thinking = အျပဳအမူ၊ ယံုုၾကည္ခ်က္ေတြနဲ႔ ပါတ္သက္ျပီး သံုုးသပ္ဆင္ျခင္ေတြးေခၚပံုုပါ။ အဆိုုျပဳခ်က္တစ္ခုုရဲ႕ ဓမၼဓိ႒ာန္က်မူအတိုုင္းအတာကိုု ေ၀ဖန္ဆန္းစစ္တယ္။ ပညာေရးနယ္ပယ္မွာေတာ႔ ပညာရပ္ဆိုုင္ရာ အေရးအသားေတြကိုု ထဲထဲ၀င္၀င္ဖတ္ျပီး စကားလံုုးေတြရဲ႕ ဆိုုလိုုခ်က္နဲ႔ အနက္ကိုုျမင္တတ္ေအာင္ အေလးေပးသင္ၾကားတဲ႔ ေတြးေခၚပံုုျဖစ္တယ္။ (Wiki)
Analytical thinking = ပညာရပ္ေတြကိုုေလ႔လာတဲ႔အခါ၊ သုုေသသနေတြျပဳနဲ႔အခါ၊ ပညာရပ္ဆိုုင္ရာအဆိုုေတြကိုု ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာတဲ႔အခါ၊ အက်ိဳးအေၾကာင္းတရားေတြကိုု ယုုတိၱေဗဒစနစ္မ်ားစြာကိုုအသံုုးျပဳျပီး ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာေတြးေခၚျခင္း။
Empirical Thinking = အာရံုုကိုုအသံုုးျပဳ၍ လက္ေတြ႔မ်က္ျမင္က်ေသာ အခ်က္အလက္တိုု႔အား အေျခခံျပီး ေတြးေတာဆင္ျခင္ပံုု။
Lateral Thinking = သမာရိုုးက်ေတြးေခၚမူစံေဘာင္မ်ားကိုု ေက်ာ္ေတြးျခင္း၊ ေဖါက္ထြက္ေတြးျခင္း။
Reflecting = ျပန္လည္သံုုးသပ္ျခင္း။
Reasoning = ဆင္ျခင္သံုုးသပ္ျခင္း။
~ ေတြးဖိုု႔လိုုအပ္သမွ် ~
Facts = လက္ေတြ႔အမွန္ျဖစ္ေသာ အေၾကာင္းအရာသက္သက္။
Opinion = လူပုုဂၢိဳလ္တစ္ဦးတစ္ေယာက္၏ ခံစားခ်က္၊ အျမင္ျဖင္႔သံုုးသပ္ထားေသာ အေၾကာင္းအရာ။
Analyse = ပိုုင္းျခားစိတ္ျဖာသည္။ သရုုပ္ခြဲသည္။
Reasons = အက်ဳိးအေၾကာင္းတရား။
Issues = ေဆြးေႏြးရမည္႔ အေၾကာင္းကိစၥ။
Knowledge = သတင္းအခ်က္အလက္တိုု႔အေပၚ မူတည္၍တည္ေဆာက္ထားေသာ အသိဥာဏ္။
Wisdom = ကာလ၊ ေဒသ၊ ပေရာဂ၊ ဥပဓိ တိုု႔ကိုုမွီ၍ျဖစ္ေသာ အကိ်ဳးအေၾကာင္းတရားတိုု႔ကိုု အမွန္အမွား၊ ျဖစ္သင္႔၏မျဖစ္သင္႔၏၊ အေၾကာင္းဟုုတ္သည္မဟုုတ္သည္ တိုု႔ကိုု ဆင္ျခင္ေ၀ဖန္ပိုုင္းျခားႏိုုင္ေသာ ဥာဏ္ပညာ။
Perception = အာရံုုသိမူ။
Interpretation = အနက္ျပန္ယူပံုု။ အဓိပၺါယ္တစ္ခုုကိုု သေဘာေပါက္ပံုု။
Underlying Meaning = စကားလံုုးတိုု႔၏ေနာက္ကြယ္မွ ဆိုုလိုုရင္း၊ ဆိုုလိုုခ်က္။
Encode = ဆိုုလိုုခ်က္ကိုု စကားလံုုးတိုု႔ျဖင္႔ဖြဲ႔စည္းသည္။
Decode = စကားလံုုးတိုု႔ျဖင္႔ဖြဲ႔စည္းထားေသာ ဆိုုလိုုခ်က္ကိုုေဖၚယူသည္။
Argument = အက်ိဳးသင္႔ အေၾကာင္းသင္႔ ေဆြးေႏြးခ်က္၊ မူ။ ဆိုုလိုုရင္း၊ အာေဘာ္။
Justify = တရားေၾကာင္းျပသည္။ ေလ်ာ္ကန္သင္႔ျမတ္ေၾကာင္းျပသည္။
Attitude = စိတ္ေနသေဘာထား။
Materiality = ရုုပ္၀တၳဳသေဘာေဆာင္မူ။
Spirituality = စိတ္ပိုုင္းဆိုုင္ရာသေဘာေဆာင္မူ။
Truth = မေဖာက္ျပန္ေသာအမွန္တရား။ သစၥာတရား။
Idea = စိတ္ကူးထင္ျမင္ခ်က္။ ခံယူခ်က္။
The World = သတၱေလာက။
Sense = အာရံုု။ နားလည္ခံယူတတ္ျခင္း။ ခံစားတတ္မူ။
Theoretical = သေဘာတရားေရးရာက်ေသာ။
Abstract = သေဘာတရားမွ်မွ်သာျဖစ္ေသာ။ လက္ေတြ႔မဟုုတ္ေသာ။
Practical = ျဖစ္ႏိုုင္ေျခရိွေသာ။ လက္ေတြ႔က်ေသာ။
Concept = အယူအဆ။ အျမင္ သေဘာထား။
Conceptualize = စိတ္ကူးျဖင္႔ ရုုပ္လံုုးေပၚေအာင္ ေတြးၾကည္႔သည္။
Cognition = သိျမင္ျခင္း။ ပ်က္ပ်က္ထင္ထင္ သိျမင္ျခင္း။
Cognitive = သိျမင္မူဆိုုင္ရာ။
Recognize = အသိမွတ္ျပဳ လက္ခံမူ။
Identify = ေဖာ္ထုုတ္သည္။ ေရြးထုုတ္သည္။ ခြဲျခားသည္။
Emotional = စိတ္ခံစားခ်က္အေလ်ာက္ျဖစ္ေသာ။
~ ေတြးျပီးဆန္းစစ္ဖိုု႔ ~
Rational = အက်ိဳးသင္႔ အေၾကာင္းသင္႔၊ နိုုင္းဆခ်င္႔ခ်ိန္စဥ္းစားျခင္႔ခ်ိန္ ဆံုုးျဖတ္ေတြးေတာေသာ။
Reasonable = အက်ိဳးသင္႔အေၾကာင္းသင္႔ ဆီေလ်ာ္ေသာ။ ယုုတိၱတန္ေသာ။
Logical = ဆင္ျခင္တံုု႔တရားရိွေသာ။ က်ိဳးေၾကာင္းဆီေလ်ာ္ေသာ။
Subjective = ပုုဂၢလဓိ႒ာန္၊ လူပုုဂၢိဳလ္တစ္ဦးတစ္ေယာက္၏ ခံစားခ်က္အျမင္သက္သက္ သာျဖစ္၍ အမွန္အမွားဆံုုးျဖတ္ထားမူမရိွေသာ။
Objective = ဓမၼဓိ႒ာန္က်ေသာ၊ အရိွအရိွအတိုုင္းျဖစ္၍ အမွန္တရားကိုုကိုုယ္စားျပဳေသာ။
Ignorant = ေမာဟဖံုုးေသာ၊လြမ္းမိုုးေသာ။ အမွားမွ အမွန္ခြဲျခားသိျမင္ေသာ အသိပညာဥာဏ္ ကင္းမဲ႔ေသာ။
Ethical = လူ႔က်င္႔၀တ္နွင္႔ေလ်ာ္ညီေသာ။
Moral = ကိုုယ္က်င္႔တရား၊ ကိုုယ္က်င္႔၀တ္။
Right = အက်ိဳးအေၾကာင္းဆီေလ်ာ္မွန္ကန္ေသာ။
Wrong = အက်ိဳးအေၾကာင္း ဆီေလ်ာ္မွန္ကန္မူမရိွေသာ။
True = ျပ႒ာန္းထားေသာ အမွန္တရားႏွင္႔ကိုုက္ညီေသာ။
False = ျပ႒ာန္းထားေသာအမွန္တရားႏွင္႔မကိုုက္ညီေသာ။
Ambiguity = အဓိပၺါယ္ႏွစ္ခြထြက္ေသာ၊ မကြဲျပားေသာ။
Assumption = ဟုုတ္သည္မွန္သည္ဟုု ယူဆခ်က္၊ လက္ခံမူ။
Reality = လက္ေတြ႔က်ျခင္း၊ သဘာ၀က်ျခင္း။ မ်က္ျမင္ဒိ႒ျဖစ္ျခင္း။
Skepticism = အမွန္တရားတစ္ခုု၊ အဆိုုျပဳခ်က္တစ္ခုု၏အမွန္တရားကိုု သံသယရိွေသာ။
Criticize = အဆိုုျပဳခ်က္တစ္ခုု၊ စာအေရးအသား၊ အေျပာအဆိုုတစ္ခုု၊ ျဖစ္ပ်က္ေနေသာျဖစ္ရပ္တစ္ခုု စသည္တိုု႔၏ ဓမၼဓိ႒ာန္က်မူကိုု ေ၀ဖန္သံုုးသပ္သည္။
Valid = က်ိဳးေၾကာင္းခိုုင္လံုုညီညြတ္ေသာ၊ ေျခေျချမစ္ျမစ္ရိွေသာ။
Invalid = က်ိဳးေၾကာင္းမဆီေလ်ာ္ေသာ၊ အေျခအျမစ္မရိွေသာ။
Denial = အမွန္တရားတစ္ခုု၊ ျဖစ္ရပ္မွန္တစ္ခုုကိုု လက္မခံမူ။
Metaphysics = သဘာ၀၏ ျဖစ္တည္မူ၊ သစၥာတရား၊ အသိပညာတိုု႔၏ သေဘာသဘာ၀ကိုု ေလ႔လာေသာ Philosophy ဒႆနိကေဗဒ၏ ဘာသာရပ္ခြဲ။
Epistemology = သစၥာတရား၊ ယံုုၾကည္မူႏွင္႔ တရားမွ်တမူတိုု႔ႏွင္႔ ပါတ္သက္ေသာ အသိပညာရပ္၏ နယ္ပယ္ႏွင္႔ သေဘာသဘာ၀တိုု႔ကိုု ေလ႔လာေသာ Philosophy ဒႆနိကေဗဒ၏ ဘာသာရပ္ခြဲ။
Negative = အပ်က္သေဘာေဆာင္ေသာ။ (အက်ိဳးပ်က္စီးမူကိုု ဦးတည္ေသာ)
Positive = အျပဳသေဘာေဆာင္ေသာ။ (အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းမူကိုု ဦးတည္ေသာ)
Bias = ဘက္လိုုက္ျခင္း။
Stereotype = ပံုုေသကားက်ပံုုစံ။ သမားရိုုးက်ပံုုစံ။ ေလနံဓါးထစ္မွတ္ယူေသာသေဘာ။
Aung Myo Myat (Green Hill)
No comments:
Post a Comment