by ႏုိင္ငံေရးရာ ေဆာင္းပါး on Thursday, 5 April 2012 at 00:15 ·
နီကိုးလပ္စ္ ခရစ္ေတာ႔ဖ္
ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လြတ္လပ္မွႈ အတြက္ အာရပ္ ကမၻာမွာ အဆင္သင္႔ မျဖစ္ ေသးဘူးလား။ အာရပ္၊ တရုတ္၊ အာဖရိက တိုင္းျပည္ေတြက လူေတြရဲ႕ ေရခဲရိုက္ ပံုစံ အၾကမ္းထည္ ေတြးေခၚမွႈက ဒီမိုကေရစီနဲ႔
သဟဇာတ မျဖစ္ေသးဟု ေျပာၾကသည္။ အခု ျဖစ္ေနတဲ႔ ‘လူထုပါ၀ါ’ ကို ဆိုမာလီယာ စတိုင္ မင္းမဲ႔ အေျခအေနမ်ဳိး ဆိုက္သြားမယ္၊ အီရတ္ စတိုင္ ျပည္တြင္းစစ္ထဲ ေရာက္ သြားမယ္၊ အီရန္လို ေခ်မွႈန္းခံရမယ္ စသျဖင္႔ ကမၻာအႏွံက လူအခ်ဳိ႕ ေတြးပူေနၾက သည္။
ဒီ ဇာတ္လမ္းမ်ဳိး ေျပာၾကတာက အေနာက္ႏိုင္ငံသားမ်ား ျဖစ္သည္။ ပို၀မ္းနည္း စရာက အာရပ္၊ တရုတ္နဲ႔ အာဖရိက ေခါင္းေဆာင္မ်ားလည္း ပါေနသည္။ ကေန႔ အေရွ႕ အလယ္ပိုင္းမွာ လူထုပါ၀ါ အုပ္ေအာ္ေသာင္းတင္း ျဖစ္ေနတာမို႔ အဲဒီ ေမးခြန္း အတြက္ အေျဖကို ရွာၾကဖို႔ လိုပါျပီ။ ဒီမိုကေရစီကို က်င္႔သံုးဖို႔ အာရပ္ေတြမွာ ရင္႔က်က္မွႈ မရွိၾကေသးဘူးလား။
အဲဒီ စိုးရိမ္မွႈက ၀ါရွင္တန္မွ ေဆာ္ဒီအာေရဘီယ အထိ ျပဌာန္းခ်က္ ျဖစ္ေနသည္။ အီရန္က ရွား၊ အီရတ္က ဆဒမ္ဟူစိ္န္၊ ယူဂိုဆလပ္က တီတိုး တို႔ကို ျဖဳတ္ခ်ႏိုင္ခဲ႔တဲ႔ အက်ဳိးဆက္က ဖိႏွိပ္မွႈ အသစ္ေတြနဲ႔ ေသြးေခ်ာင္းစီးမွႈေတြ ျဖစ္ခဲ႔ရသည္။ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္ ကြန္ဂိုႏိုင္ငံမွာ ႏွစ္အေတာ္ၾကာ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ႔တဲ႔ အာဏာရွင္ကို ျဖဳတ္ခ်ႏိုင္ခဲ႔ေပမဲ႔ ျပည္တြင္းစစ္နဲ႔ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ အေကာင္းဆံုး သတ္ျဖတ္မွႈေတြ ျဖစ္သြားခဲ႔သည္။ ဒီေတာ႔ လစ္ဗ်ားဟာ ေနာက္ထပ္ ကြန္ဂို ျဖစ္လာမလား၊ ဘာရိန္းက အီရန္ရဲ႕ အအုပ္ခ်ဳပ္ခံ ျဖစ္သြားမလား၊ အီဂ်စ္ကို မူဆလင္ ဘရားသားဟုဒ္ ထိန္းခ်ဳပ္ သြားမလား။ ဒီေမးခြန္းေတြက တက္လာသည္။
တရုတ္ စာေရးဆရာ လူရႊန္း က “ေတာ္လွန္ေရး မတုိင္မီက က်ဴပ္တို႔ဟာ ေက်းကြ်န္ပဲ။ ေတာ္လွန္ေရးျပီးေတာ႔လည္း ေက်းကြ်န္ဘ၀က အာဏာရလာသူေတြရဲ႕ ေက်းကြ်န္ ထပ္ျဖစ္တာပဲ ” ဟု ခ်င္ (င) မင္းဆက္ကို ျဖဳတ္ခ်ျပီးေနာက္ တက္လာတဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္သူကို ရည္ညႊန္းေျပာခဲ႔သည္။
ယူဂိုဆလပ္ ဒုတိယသမၼတေဟာင္း မီလိုဗန္ ဂ်ီးလပ္စ္ က ပစၥည္းမဲ႔ ေတာ္လွန္ေရးေတြက အာဏာရွင္ လူတန္းစားသစ္ ထပ္ေမြးတဲ႔အေၾကာင္း ေရးခဲ႔သည္။ ဒီေတာ႔ အခု ေတာ္လွန္ေရး ေတြက အာဏာရွင္ လူတန္းစားသစ္ ထပ္ေမြးဦးမွာလား။ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းရဲ႕ အနာဂတ္က ဘယ္ကိုလဲ။
က်ေနာ္ေတာ႔ ဒီလို မျမင္ႏိုင္ပါ။ ဒါ႔ထက္ အဲဒီ အေတြးအေခၚက မလြတ္လပ္တဲ႔ ကမၻာကို ေစာ္ကားျခင္းမ်ဳိးသာ ျဖစ္သည္။ ျပီးခဲ႔တဲ႔ ရက္သတၱပတ္ေတြအတြင္း အီဂ်စ္နဲ႔ ဘာရိန္းမွာ လြတ္လပ္မွႈအတြက္ မ်က္ရည္ယိုဗံုးေတြ က်ဥ္ဆံေတြကို အံတုခဲ႔ၾကတဲ႔ ျခေသၤ႔စိတ္ရွိသူ ေယာက္်ား မိန္းမထုရဲ႕ ျမင္ကြင္းကို က်ေနာ္တို႔ ဦးညႊတ္ခဲ႔ၾကရသည္။ ဒီလို အသက္ေတြ ေပးဆပ္ရင္း တိုက္ပြဲ၀င္ခဲ႔သူေတြကို ဒီမိုကေရစီအတြက္ အသင္႔ မျဖစ္ေသးဘူးလို႔ က်ေနာ္ ေျပာၾကဦးမွာလား။
က်ေနာ္တို႔ အေမရိကန္ေတြက လြတ္လပ္မွႈ လစ္ဘာတီ ဆိုတဲ႔ စကားအလွေတြနဲ႔ ေလပန္းေနသည္။ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းမွာ ဒီမိုကေရစီ လွႈပ္ရွားေနသူေတြက က်ေနာ္တို႔ အစိုးရရဲ႕ မဟာမိတ္ အာဏာရွင္ေတြရဲ႕ ႏွိပ္စက္မွႈ အမ်ဳိးမ်ဳိးကို ၾကံၾကံခံရင္း ေတာ္လွန္ ေနၾကသည္။ ဘာရိန္းမွာ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြရဲ႕ ဇနီးေတြကို သူတို႔ရွိရာ ဖမ္းေခၚလာသည္။ ႏိုင္ငံေရး အျပစ္၀န္မခံရင္ သူတို႔ေရွ႕မွာ ဇနီးေတြကို ခ်က္ခ်င္း အဓမၼ ျပဳက်င္႔ပစ္မယ္လို႔ ျခိမ္းေျခာက္သည္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒီမိုကေရစီ ဘက္ေတာ္ သားေတြက ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ ဒီမိုကေရစီအတြက္ မဆုတ္မနစ္ ရုန္းကန္ တိုက္ပြဲ ၀င္ခဲ႔ၾကသည္။ ကဲ သူတို႔ဟာ ဒီမိုကေရစီ ကို္င္တြယ္ဖို႔ မရင္႔က်က္ေသးဘူးလို႔ က်ေနာ္တုိ႔ ေျပာမွာပဲလား။
တူနီရွား၊ အီဂ်စ္ကေန အီရန္၊ ယီမင္၊ ဘာရိန္း၊ လစ္ဗ်ားအထိ ဒီႏွစ္ ျဖစ္ေပၚခဲ႔တဲ႔ ဒီမိုကေရစီ လွႈပ္ရွားမွႈေတြက အာဏာရွင္ေတြကို မျဖံဳတဲ႔ ရဲ၀ံ႔စြန္႔စားမွႈေတြ ျပသခဲ႔ၾက သည္။ ကိုင္ရိုျမိဳ႕ တီဟီရ္ရာ ရင္ျပင္မွာ ဆႏၵျပခဲ႔တဲ႔ ေျခႏွစ္ဘက္ မရွိတဲ႔ လူငယ္ကို ဟိုစ္နီ မူဘာရခ္ရဲ႕ ၾကံဖြတ္ေတြ ထုရိုက္ေနတဲ႔ ျမင္ကြင္း က်ေနာ္ ဘယ္ေတာ႔မွ ေမ႔လို႔ရမယ္ မဟုတ္ပါ။ ဒီလူငယ္က သူ႔လက္တြန္းဘီးနဲ႔ တိုက္ပြဲ ေရွ႕ဆံုးဆီ လွိမ္႔၀င္ခဲ႔တာ ျဖစ္သည္။ ကဲ ဒီကေလးရဲ႕ ဒီမိုကေရစီ နားလည္မွႈကို က်ေနာ္တို႔က သံသယ ရွိဦးမွာပဲလား။
တျမန္ေန႔ ဘာရိန္းမွာ ဘာလက္နက္မွမပါဘဲ အမ်ဳိးသား အမ်ဳိးသမီးေတြ လံုျခံဳေရးေတြရွိရာ တည့္တည့္ ခ်ီတက္၀င္သြား ခဲ႔သည္။ ရဲေတြက ေသနတ္နဲ႔ ပစ္ခ်ပစ္လိုက္လို႔ အတုံုးအရုန္းေတြ ျဖစ္ကုန္သည္။ အဲဒီလူထုေတြမွာ ဒီမိုကေရစီကို ကိုင္တြယ္ႏိုင္ေလာက္တဲ႔ ရင္႔က်က္မွႈမရွိဘူးလို႔ က်ေနာ္တုိ႔ ေျပာၾကမွာပဲလား။
တကယ္ေတာ႔ ေရွ႕ခရီးမွာ အဆင္မေခ်ာႏိုင္တာေတြ ရွိေနမွာပင္။ အေမရိကန္ေတြဆိုရင္ ေတာ္လွန္ေရးစစ္ပြဲအျပီး သမၼတ ေရြးေကာက္ဖို႔ ေျခာက္ႏွစ္ေလာက္ အခ်ိန္ယူခဲ႔ၾကရသည္။ ၁၈၆၀ ျပည့္ႏွစ္ ေတြမွာ တိုင္းျပည္ႏွစ္ျခမ္းကြဲလုလု ျဖစ္ခဲ႔ၾကသည္။ ၁၉၈၉ ေတာ္လွန္ေရးေတြ အျပီး အေရွ႕ဥေရာပ ဒီမိုကေရစီ ျဖစ္လာသည္။ ပိုလန္နဲ႔ ခ်က္တို႔ အလိုက္သင္႔ ပါလာေပမဲ႔၊ ရိုေမးနီးယားနဲ႔ အယ္လ္ေဘးနီးယားတုိ႔မွာ ႏွစ္မ်ားစြာ ကေသာင္းကနင္းေတြ ၾကံဳခဲ႔ၾကသည္။ ၁၉၉၈ အင္ဒိုနီးရွား လူထုပါ၀ါ ေတာ္လွန္ေရးအျပီး အေရွ႕ ဂ်ားဘားကြ်န္းမွာ ေခါင္းျဖတ္တာေတြ ၾကံဳခဲ႔ၾကရသည္။
ဒါေတြက တိုင္းျပည္အခ်ဳိ႕ ၾကံဳခဲ႔ရတဲ႔ ေျခလွမ္းအမွားေတြ။ သို႔ေသာ္ ပညာေရး၊ ဖြံ႔ျဖိဳးေရး၊ ႏိုင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရးနဲ႔ အရပ္ဖက္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြက သူ႔ဘာသာ ထိန္းေၾကာင္း ကူညီသြားခဲ႔ၾကသည္။ အခု အီဂ်စ္၊ လစ္ဗ်ားနဲ႔ ဘာရိန္း တို႔မွာ ဒီမိုကေရစီ အေျခက်ဖို႔က ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ေတြက မြန္ဂိုလီးယားနဲ႔ အင္ဒိုနီးရွားတို႔ထက္ အျခအေနအမ်ားၾကီး ေကာင္းပါ သည္။ အခက္အခဲေတြ ျဖတ္သန္းရင္းပဲ ဒီေန႔ မြန္ဂိုလီယားနဲ႔ အင္ဒိုနီးရွားမွာ ေအာင္ျမင္မွႈေတြ ျမင္ေတြ႔ေနၾကရသည္။
ျပီးခဲ႔တဲ႔ ရက္အနည္းအတြင္း ျဗိတိန္ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ ေဒးဗစ္ကင္မရြန္း (လက္နက္ေရာင္းသူေတြ လိုက္ပါလ်က္) အေရွ႕ အလယ္ပိုင္းကို သြားေရာက္ခဲ႔သည္။ ျဗိတိန္က ကာလၾကာရွည္ အဏာရွင္ေတြ တည္ျမဲေအာင္ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ ျပဳခဲ႔တာကို အဲဒီမွာ ၀န္ခံခဲ႔သည္။ ‘အာရပ္ေတြ မူဆလင္ေတြဟာ ဒီမိုကေရစီ မလုပ္ႏိုင္ဘူး’ လို႔ ျဗိတိန္အစိုးရ အဆက္ဆက္ တစ္ယူသန္ခဲ႔တယ္လို႔ ၀န္ခံေျပာသြားသည္။ သူက “က်ေနာ္႔ အျမင္ကေတာ႔ အဲဒီ ႏိုင္ငံသားေတြ ဒီမိုကေရစီ မလုပ္ႏိုင္ဘူးလို႔ ျမင္တာဟာ လူမ်ဳိးေရးခြဲျခားမွႈ အစြဲမ်ဳိးပဲ။ ဒါဟာ လံုး၀မွားတယ္” ဟု ေျပာခဲ႔သည္။
သို႔ေသာ္ အခုထိ ကိုယ္႔လူထုကို ဒီမိုကေရစီနဲ႔ မထုိက္တန္ေသးဘူးလို႔ အာရပ္ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ျမင္ေနၾကသည္။ အထူးသျဖင္႔ ေဆာ္ဒီေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ တရုတ္ ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ အာဖရိက အာဏာရွင္ေတြ။ ဖြံ႔ျဖိဳးဆဲႏိုင္ငံေတြက ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ သူတို႔လူထုအေပၚ အဲလို ခ်ဳိးႏွိမ္ၾကည့္ၾကသလို၊ အေၾကာင္းမလွစြာပဲ အေနာက္ႏိုင္ငံသား အမ်ားစုကလည္း အဲဒီအတုိင္း တစ္ယူသန္ခဲ႔ၾကသည္။
အခု ၂၁ ရာစုမွာ လူထုပါ၀ါ ဘက္က မရပ္တည္ႏိုင္ဘူးဆိုတဲ႔ လက္ေတြ႕မက်တဲ႔အရာ ဘာမွမရွိေတာ႔ပါ။ နယူးေယာ႔ခ္ တကၠသိုလ္ ေပါေမာကၡ ၀ီလယ်ံ အီစ္တာေလ ေျပာသလိုပါပဲ။ “ကိုယ္႔ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမွာ အာဏာရွင္ မရွိေစခ်င္ဘူး ဆိုရင္ တျခား လူ႔အဖြဲ႔အစည္းက အာဏာရွင္ကိုလည္း ေထာက္ခံေပးစရာ မလုိဘူး” တဲ႔။ သူေျပာသလိုပါပဲ အေနာက္ႏိုင္ငံ ျဖစ္ျဖစ္ ဘယ္ႏို္င္ငံျဖစ္ျဖစ္၊ ဘယ္ႏို္င္ငံ ဘယ္ေရေျမက အာဏာရွင္ကိုမွ ေထာက္ခံမွႈ ေပးစရာ မလိုပါ။
ဒါ က်ေနာ္တု႔ိအားလံုးအတြက္ ရပ္တည္ခ်က္အသစ္ ျဖစ္သင္႔ပါျပီ။ အာရပ္ကမၻာရဲ႕ လူထုပါ၀ါနဲ႔ ရဲ၀ံ႔မွႈေတြအတြက္ က်ေနာ္တုိ႔ အံဩမွင္တက္ ၾကရျပီ။ အဲဒီ ဒီမိုကေရစီအတြက္ ေသခဲ႔ၾကသူေတြ ရုန္းကန္ လွႈပ္ရွားၾကသူေတြကို ဒီမိုကေရစီနဲ႔ မထုိက္တန္ ေသးဘူးလို႔ ေျပာတဲ႔ ပါးစပ္ေတြ ပိတ္ဖုိ႔ လိုပါျပီ။
ရဲျမင္႔ေက်ာ္
ရည္ညႊန္း။ Unfit for democracy? By Nicholas D. Kristof
(Nicholas D. Kristof မွာ The New York Times ပင္တုိင္ ေဆာင္းပါးရွင္ ျဖစ္သည္။)
ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လြတ္လပ္မွႈ အတြက္ အာရပ္ ကမၻာမွာ အဆင္သင္႔ မျဖစ္ ေသးဘူးလား။ အာရပ္၊ တရုတ္၊ အာဖရိက တိုင္းျပည္ေတြက လူေတြရဲ႕ ေရခဲရိုက္ ပံုစံ အၾကမ္းထည္ ေတြးေခၚမွႈက ဒီမိုကေရစီနဲ႔
သဟဇာတ မျဖစ္ေသးဟု ေျပာၾကသည္။ အခု ျဖစ္ေနတဲ႔ ‘လူထုပါ၀ါ’ ကို ဆိုမာလီယာ စတိုင္ မင္းမဲ႔ အေျခအေနမ်ဳိး ဆိုက္သြားမယ္၊ အီရတ္ စတိုင္ ျပည္တြင္းစစ္ထဲ ေရာက္ သြားမယ္၊ အီရန္လို ေခ်မွႈန္းခံရမယ္ စသျဖင္႔ ကမၻာအႏွံက လူအခ်ဳိ႕ ေတြးပူေနၾက သည္။
ဒီ ဇာတ္လမ္းမ်ဳိး ေျပာၾကတာက အေနာက္ႏိုင္ငံသားမ်ား ျဖစ္သည္။ ပို၀မ္းနည္း စရာက အာရပ္၊ တရုတ္နဲ႔ အာဖရိက ေခါင္းေဆာင္မ်ားလည္း ပါေနသည္။ ကေန႔ အေရွ႕ အလယ္ပိုင္းမွာ လူထုပါ၀ါ အုပ္ေအာ္ေသာင္းတင္း ျဖစ္ေနတာမို႔ အဲဒီ ေမးခြန္း အတြက္ အေျဖကို ရွာၾကဖို႔ လိုပါျပီ။ ဒီမိုကေရစီကို က်င္႔သံုးဖို႔ အာရပ္ေတြမွာ ရင္႔က်က္မွႈ မရွိၾကေသးဘူးလား။
အဲဒီ စိုးရိမ္မွႈက ၀ါရွင္တန္မွ ေဆာ္ဒီအာေရဘီယ အထိ ျပဌာန္းခ်က္ ျဖစ္ေနသည္။ အီရန္က ရွား၊ အီရတ္က ဆဒမ္ဟူစိ္န္၊ ယူဂိုဆလပ္က တီတိုး တို႔ကို ျဖဳတ္ခ်ႏိုင္ခဲ႔တဲ႔ အက်ဳိးဆက္က ဖိႏွိပ္မွႈ အသစ္ေတြနဲ႔ ေသြးေခ်ာင္းစီးမွႈေတြ ျဖစ္ခဲ႔ရသည္။ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္ ကြန္ဂိုႏိုင္ငံမွာ ႏွစ္အေတာ္ၾကာ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ႔တဲ႔ အာဏာရွင္ကို ျဖဳတ္ခ်ႏိုင္ခဲ႔ေပမဲ႔ ျပည္တြင္းစစ္နဲ႔ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ အေကာင္းဆံုး သတ္ျဖတ္မွႈေတြ ျဖစ္သြားခဲ႔သည္။ ဒီေတာ႔ လစ္ဗ်ားဟာ ေနာက္ထပ္ ကြန္ဂို ျဖစ္လာမလား၊ ဘာရိန္းက အီရန္ရဲ႕ အအုပ္ခ်ဳပ္ခံ ျဖစ္သြားမလား၊ အီဂ်စ္ကို မူဆလင္ ဘရားသားဟုဒ္ ထိန္းခ်ဳပ္ သြားမလား။ ဒီေမးခြန္းေတြက တက္လာသည္။
တရုတ္ စာေရးဆရာ လူရႊန္း က “ေတာ္လွန္ေရး မတုိင္မီက က်ဴပ္တို႔ဟာ ေက်းကြ်န္ပဲ။ ေတာ္လွန္ေရးျပီးေတာ႔လည္း ေက်းကြ်န္ဘ၀က အာဏာရလာသူေတြရဲ႕ ေက်းကြ်န္ ထပ္ျဖစ္တာပဲ ” ဟု ခ်င္ (င) မင္းဆက္ကို ျဖဳတ္ခ်ျပီးေနာက္ တက္လာတဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္သူကို ရည္ညႊန္းေျပာခဲ႔သည္။
ယူဂိုဆလပ္ ဒုတိယသမၼတေဟာင္း မီလိုဗန္ ဂ်ီးလပ္စ္ က ပစၥည္းမဲ႔ ေတာ္လွန္ေရးေတြက အာဏာရွင္ လူတန္းစားသစ္ ထပ္ေမြးတဲ႔အေၾကာင္း ေရးခဲ႔သည္။ ဒီေတာ႔ အခု ေတာ္လွန္ေရး ေတြက အာဏာရွင္ လူတန္းစားသစ္ ထပ္ေမြးဦးမွာလား။ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းရဲ႕ အနာဂတ္က ဘယ္ကိုလဲ။
က်ေနာ္ေတာ႔ ဒီလို မျမင္ႏိုင္ပါ။ ဒါ႔ထက္ အဲဒီ အေတြးအေခၚက မလြတ္လပ္တဲ႔ ကမၻာကို ေစာ္ကားျခင္းမ်ဳိးသာ ျဖစ္သည္။ ျပီးခဲ႔တဲ႔ ရက္သတၱပတ္ေတြအတြင္း အီဂ်စ္နဲ႔ ဘာရိန္းမွာ လြတ္လပ္မွႈအတြက္ မ်က္ရည္ယိုဗံုးေတြ က်ဥ္ဆံေတြကို အံတုခဲ႔ၾကတဲ႔ ျခေသၤ႔စိတ္ရွိသူ ေယာက္်ား မိန္းမထုရဲ႕ ျမင္ကြင္းကို က်ေနာ္တို႔ ဦးညႊတ္ခဲ႔ၾကရသည္။ ဒီလို အသက္ေတြ ေပးဆပ္ရင္း တိုက္ပြဲ၀င္ခဲ႔သူေတြကို ဒီမိုကေရစီအတြက္ အသင္႔ မျဖစ္ေသးဘူးလို႔ က်ေနာ္ ေျပာၾကဦးမွာလား။
က်ေနာ္တို႔ အေမရိကန္ေတြက လြတ္လပ္မွႈ လစ္ဘာတီ ဆိုတဲ႔ စကားအလွေတြနဲ႔ ေလပန္းေနသည္။ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းမွာ ဒီမိုကေရစီ လွႈပ္ရွားေနသူေတြက က်ေနာ္တို႔ အစိုးရရဲ႕ မဟာမိတ္ အာဏာရွင္ေတြရဲ႕ ႏွိပ္စက္မွႈ အမ်ဳိးမ်ဳိးကို ၾကံၾကံခံရင္း ေတာ္လွန္ ေနၾကသည္။ ဘာရိန္းမွာ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြရဲ႕ ဇနီးေတြကို သူတို႔ရွိရာ ဖမ္းေခၚလာသည္။ ႏိုင္ငံေရး အျပစ္၀န္မခံရင္ သူတို႔ေရွ႕မွာ ဇနီးေတြကို ခ်က္ခ်င္း အဓမၼ ျပဳက်င္႔ပစ္မယ္လို႔ ျခိမ္းေျခာက္သည္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒီမိုကေရစီ ဘက္ေတာ္ သားေတြက ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ ဒီမိုကေရစီအတြက္ မဆုတ္မနစ္ ရုန္းကန္ တိုက္ပြဲ ၀င္ခဲ႔ၾကသည္။ ကဲ သူတို႔ဟာ ဒီမိုကေရစီ ကို္င္တြယ္ဖို႔ မရင္႔က်က္ေသးဘူးလို႔ က်ေနာ္တုိ႔ ေျပာမွာပဲလား။
တူနီရွား၊ အီဂ်စ္ကေန အီရန္၊ ယီမင္၊ ဘာရိန္း၊ လစ္ဗ်ားအထိ ဒီႏွစ္ ျဖစ္ေပၚခဲ႔တဲ႔ ဒီမိုကေရစီ လွႈပ္ရွားမွႈေတြက အာဏာရွင္ေတြကို မျဖံဳတဲ႔ ရဲ၀ံ႔စြန္႔စားမွႈေတြ ျပသခဲ႔ၾက သည္။ ကိုင္ရိုျမိဳ႕ တီဟီရ္ရာ ရင္ျပင္မွာ ဆႏၵျပခဲ႔တဲ႔ ေျခႏွစ္ဘက္ မရွိတဲ႔ လူငယ္ကို ဟိုစ္နီ မူဘာရခ္ရဲ႕ ၾကံဖြတ္ေတြ ထုရိုက္ေနတဲ႔ ျမင္ကြင္း က်ေနာ္ ဘယ္ေတာ႔မွ ေမ႔လို႔ရမယ္ မဟုတ္ပါ။ ဒီလူငယ္က သူ႔လက္တြန္းဘီးနဲ႔ တိုက္ပြဲ ေရွ႕ဆံုးဆီ လွိမ္႔၀င္ခဲ႔တာ ျဖစ္သည္။ ကဲ ဒီကေလးရဲ႕ ဒီမိုကေရစီ နားလည္မွႈကို က်ေနာ္တို႔က သံသယ ရွိဦးမွာပဲလား။
တျမန္ေန႔ ဘာရိန္းမွာ ဘာလက္နက္မွမပါဘဲ အမ်ဳိးသား အမ်ဳိးသမီးေတြ လံုျခံဳေရးေတြရွိရာ တည့္တည့္ ခ်ီတက္၀င္သြား ခဲ႔သည္။ ရဲေတြက ေသနတ္နဲ႔ ပစ္ခ်ပစ္လိုက္လို႔ အတုံုးအရုန္းေတြ ျဖစ္ကုန္သည္။ အဲဒီလူထုေတြမွာ ဒီမိုကေရစီကို ကိုင္တြယ္ႏိုင္ေလာက္တဲ႔ ရင္႔က်က္မွႈမရွိဘူးလို႔ က်ေနာ္တုိ႔ ေျပာၾကမွာပဲလား။
တကယ္ေတာ႔ ေရွ႕ခရီးမွာ အဆင္မေခ်ာႏိုင္တာေတြ ရွိေနမွာပင္။ အေမရိကန္ေတြဆိုရင္ ေတာ္လွန္ေရးစစ္ပြဲအျပီး သမၼတ ေရြးေကာက္ဖို႔ ေျခာက္ႏွစ္ေလာက္ အခ်ိန္ယူခဲ႔ၾကရသည္။ ၁၈၆၀ ျပည့္ႏွစ္ ေတြမွာ တိုင္းျပည္ႏွစ္ျခမ္းကြဲလုလု ျဖစ္ခဲ႔ၾကသည္။ ၁၉၈၉ ေတာ္လွန္ေရးေတြ အျပီး အေရွ႕ဥေရာပ ဒီမိုကေရစီ ျဖစ္လာသည္။ ပိုလန္နဲ႔ ခ်က္တို႔ အလိုက္သင္႔ ပါလာေပမဲ႔၊ ရိုေမးနီးယားနဲ႔ အယ္လ္ေဘးနီးယားတုိ႔မွာ ႏွစ္မ်ားစြာ ကေသာင္းကနင္းေတြ ၾကံဳခဲ႔ၾကသည္။ ၁၉၉၈ အင္ဒိုနီးရွား လူထုပါ၀ါ ေတာ္လွန္ေရးအျပီး အေရွ႕ ဂ်ားဘားကြ်န္းမွာ ေခါင္းျဖတ္တာေတြ ၾကံဳခဲ႔ၾကရသည္။
ဒါေတြက တိုင္းျပည္အခ်ဳိ႕ ၾကံဳခဲ႔ရတဲ႔ ေျခလွမ္းအမွားေတြ။ သို႔ေသာ္ ပညာေရး၊ ဖြံ႔ျဖိဳးေရး၊ ႏိုင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရးနဲ႔ အရပ္ဖက္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြက သူ႔ဘာသာ ထိန္းေၾကာင္း ကူညီသြားခဲ႔ၾကသည္။ အခု အီဂ်စ္၊ လစ္ဗ်ားနဲ႔ ဘာရိန္း တို႔မွာ ဒီမိုကေရစီ အေျခက်ဖို႔က ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ေတြက မြန္ဂိုလီးယားနဲ႔ အင္ဒိုနီးရွားတို႔ထက္ အျခအေနအမ်ားၾကီး ေကာင္းပါ သည္။ အခက္အခဲေတြ ျဖတ္သန္းရင္းပဲ ဒီေန႔ မြန္ဂိုလီယားနဲ႔ အင္ဒိုနီးရွားမွာ ေအာင္ျမင္မွႈေတြ ျမင္ေတြ႔ေနၾကရသည္။
ျပီးခဲ႔တဲ႔ ရက္အနည္းအတြင္း ျဗိတိန္ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ ေဒးဗစ္ကင္မရြန္း (လက္နက္ေရာင္းသူေတြ လိုက္ပါလ်က္) အေရွ႕ အလယ္ပိုင္းကို သြားေရာက္ခဲ႔သည္။ ျဗိတိန္က ကာလၾကာရွည္ အဏာရွင္ေတြ တည္ျမဲေအာင္ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ ျပဳခဲ႔တာကို အဲဒီမွာ ၀န္ခံခဲ႔သည္။ ‘အာရပ္ေတြ မူဆလင္ေတြဟာ ဒီမိုကေရစီ မလုပ္ႏိုင္ဘူး’ လို႔ ျဗိတိန္အစိုးရ အဆက္ဆက္ တစ္ယူသန္ခဲ႔တယ္လို႔ ၀န္ခံေျပာသြားသည္။ သူက “က်ေနာ္႔ အျမင္ကေတာ႔ အဲဒီ ႏိုင္ငံသားေတြ ဒီမိုကေရစီ မလုပ္ႏိုင္ဘူးလို႔ ျမင္တာဟာ လူမ်ဳိးေရးခြဲျခားမွႈ အစြဲမ်ဳိးပဲ။ ဒါဟာ လံုး၀မွားတယ္” ဟု ေျပာခဲ႔သည္။
သို႔ေသာ္ အခုထိ ကိုယ္႔လူထုကို ဒီမိုကေရစီနဲ႔ မထုိက္တန္ေသးဘူးလို႔ အာရပ္ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ျမင္ေနၾကသည္။ အထူးသျဖင္႔ ေဆာ္ဒီေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ တရုတ္ ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ အာဖရိက အာဏာရွင္ေတြ။ ဖြံ႔ျဖိဳးဆဲႏိုင္ငံေတြက ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ သူတို႔လူထုအေပၚ အဲလို ခ်ဳိးႏွိမ္ၾကည့္ၾကသလို၊ အေၾကာင္းမလွစြာပဲ အေနာက္ႏိုင္ငံသား အမ်ားစုကလည္း အဲဒီအတုိင္း တစ္ယူသန္ခဲ႔ၾကသည္။
အခု ၂၁ ရာစုမွာ လူထုပါ၀ါ ဘက္က မရပ္တည္ႏိုင္ဘူးဆိုတဲ႔ လက္ေတြ႕မက်တဲ႔အရာ ဘာမွမရွိေတာ႔ပါ။ နယူးေယာ႔ခ္ တကၠသိုလ္ ေပါေမာကၡ ၀ီလယ်ံ အီစ္တာေလ ေျပာသလိုပါပဲ။ “ကိုယ္႔ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမွာ အာဏာရွင္ မရွိေစခ်င္ဘူး ဆိုရင္ တျခား လူ႔အဖြဲ႔အစည္းက အာဏာရွင္ကိုလည္း ေထာက္ခံေပးစရာ မလုိဘူး” တဲ႔။ သူေျပာသလိုပါပဲ အေနာက္ႏိုင္ငံ ျဖစ္ျဖစ္ ဘယ္ႏို္င္ငံျဖစ္ျဖစ္၊ ဘယ္ႏို္င္ငံ ဘယ္ေရေျမက အာဏာရွင္ကိုမွ ေထာက္ခံမွႈ ေပးစရာ မလိုပါ။
ဒါ က်ေနာ္တု႔ိအားလံုးအတြက္ ရပ္တည္ခ်က္အသစ္ ျဖစ္သင္႔ပါျပီ။ အာရပ္ကမၻာရဲ႕ လူထုပါ၀ါနဲ႔ ရဲ၀ံ႔မွႈေတြအတြက္ က်ေနာ္တုိ႔ အံဩမွင္တက္ ၾကရျပီ။ အဲဒီ ဒီမိုကေရစီအတြက္ ေသခဲ႔ၾကသူေတြ ရုန္းကန္ လွႈပ္ရွားၾကသူေတြကို ဒီမိုကေရစီနဲ႔ မထုိက္တန္ ေသးဘူးလို႔ ေျပာတဲ႔ ပါးစပ္ေတြ ပိတ္ဖုိ႔ လိုပါျပီ။
ရဲျမင္႔ေက်ာ္
ရည္ညႊန္း။ Unfit for democracy? By Nicholas D. Kristof
(Nicholas D. Kristof မွာ The New York Times ပင္တုိင္ ေဆာင္းပါးရွင္ ျဖစ္သည္။)
No comments:
Post a Comment