ဒီမိုကေရစီနဲ႔ အစၥလာမ္မစ္ကမၻာ

ဒီမိုကေရစီနဲ႔ အစၥလာမ္မစ္ကမၻာ

by ႏုိင္ငံေရးရာ ေဆာင္းပါး on Thursday, 5 April 2012 at 00:13 ·

၁၉၉ဝႏွစ္ကာလေတြမွာ ဒီမိုက ေရစီလႈိင္း တစ္ကမၻာလံုးကို ႐ိုက္ခတ္ ေတာ့ အာဏာပိုင္မင္းေတြ အုပ္ခ်ဳပ္ ေနတဲ့ အစၥလာမ္မစ္ ကမၻာႀကီးက မလႈပ္မရွား ၿငိမ္သက္ေနခဲ့ ပါတယ္။ဒါေၾကာင့္ ကမၻာ့ပညာေက်ာ္ေတြက အံ့အားသင့္ခဲ့ၾကၿပီး အဲဒီေဒသႀကီးက ျခြင္းခ်က္ အျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ မၾကာေသးခင္က စတင္ခဲ့ၿပီး အခုထိလည္း ျဖစ္ေပၚေနဆဲျဖစ္တဲ့ အာရပ္ကမၻာတစ္လႊား ေျပာင္းလဲမႈေတြက အစၥလာမ္မစ္ ကမၻာလည္း ျခြင္းခ်က္မဟုတ္ဘူး ဆိုတာကို ေဖာ္ျပလိုက္သလို လမ္း ေပၚႏိုင္ငံေရးေခတ္ကုန္ၿပီဆိုတဲ့ ထင္ ေၾကးေတြကိုပါ ျပက္ရယ္ျပဳလိုက္ သလိုျဖစ္သြားခဲ့ပါတယ္။ ဒီလိုဆိုလို႔ အခုအာရပ္ကမၻာမွာ ျဖစ္ေပၚေန တဲ့အေျပာင္းအလဲ ေတြဟာ ခ်က္ခ်င္း ပေဒသာ ပင္ေပါက္မယ္၊ အေကာင္း ေတြခ်ည္းျဖစ္လာမယ္၊ အကုန္ ေကာင္းမြန္သြားမယ္လို႔ဆိုလိုတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီမိုကေရစီနဲ႔လြတ္ လပ္ခြင့္ဆိုတာ ဘယ္လိုေဒသမ်ိဳးမွာ မဆို၊ ဘယ္လူမ်ိဳးမွာ မဆိုျ>ြခင္းခ်က္ မရွိဘူး။ ဘယ္သူနဲ႔ေတာ့မအပ္စပ္ ဘူး၊ ဘယ္ေဒသမွာေတာ့ မျဖစ္ႏိုင္ ဘူးဆိုတာမရွိတဲ့ ေလာကဝွမ္းလံုး ဆိုင္ရာတရား ျဖစ္ေနလို႔ပါပဲ။ ဒီ အေျခခံသေဘာကို အေမရိကန္ႏိုင္ငံ ေရးသိပၸံပညာရွင္ လာရီဒိုင္းမြန္းက သူ႔ရဲ႕ ၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္မွာထုတ္ေဝတဲ့ The Sprit Of Democracy စာအုပ္ ထဲမွာထုတ္ေဖာ္ေဆြးေႏြးထားပါတယ္။ လာရီဒိုင္းမြန္းက အစၥလာမ္မစ္ဟာ ဒီမိုကေရစီ တန္ဖိုးေတြအတြက္ အဟန္႔အတား ျဖစ္မျဖစ္ကို အဓိက ထား ေဆြးေႏြးတင္ျပထားပါတယ္။၂ဝဝ၁ စက္တင္ဘာ ၁၁ ရက္ ေန႔ေနာက္ပိုင္းမွာ ယဥ္ေက်းမႈမ်ား တိုးတိုက္မိျခင္းကို အက်ယ္အျပန္႔ ေျပာေနခဲ့ၾကေပမယ့္လည္း အာဖ႐ို ဘာ ႐ိုမီတာစစ္တမ္းပါ အေထာက္ထားေတြက မူဆလင္ဘာသာဝင္ ေတြဟာမူဆလင္ဘာသာဝင္မဟုတ္ ၾကသူေတြလိုပဲ ဒီမိုကေရစီကို လိုလားလက္ခံၾက တယ္ဆိုတာကို ညႊန္ျပေနပါတယ္။ မူဆလင္ဘာသာ ဝင္ေတြ ထုနဲ႔ထည္နဲ႔ရွိၾကတဲ့ အာဖရိ ကေလးႏိုင္ငံ(မာလီ၊ႏိုင္ဂ်ီးရီးယား၊ တန္ဇန္းနီးယားနဲ႔ယူဂႏၶာ) တို႔မွာ မူဆလင္ဘာသာဝင္လူမ်ားစုႀကီးဟာ မူဆလင္ဘာသာဝင္ မဟုတ္ၾကသူ ေတြလိုပဲ ဒီမိုကေရစီကို လိုလား လက္ခံၾကတာကိုေတြ႕ျမင္ရပါတယ္၊ အာဖရိကန္မူဆလင္ေတြၾကား ဒီမို ကေရစီကို လိုလားလက္ခံရာမွာ တြန္႔ဆုတ္ေနမႈမွန္သမွ်ဟာ  ဘာ သာအယူဝါဒအစြဲေတြေၾကာင့္ထက္ အေျခခံပညာ ေရးနဲ႔တျခားေခတ္မီ ေရး အေၾကာင္းအခ်က္ေတြ ခြၽတ္ ယြင္းေနတာေၾကာင့္က အမ်ားႀကီး ပိုပါတယ္။ဒီေန႔အထိ အာရပ္ကမၻာက စစ္တမ္းေတြမွာ ေဖာ္ျပေနတာက အစၥလာမ္မစ္ တိမ္းညြတ္မႈေတြ၊ အယူအစြဲေတြဟာ မ်ားေသာအား ျဖင့္ ဒီမိုကေရစီဆိုင္ရာအျမင္ေတြ၊ သေဘာထားေတြအေပၚ လႊမ္းမိုး သက္ေရာက္မႈဟာအလြန္ကန္႔သတ္ ထားတဲ့အတိုင္းအတာပဲရွိတယ္ဆိုတဲ့ မွန္းဆခ်က္ေတြကို ရရွိလာေစခဲ့ပါ တယ္။ အထူးသျဖင့္ မီခ်ီဂန္ တကၠသိုလ္ ပါေမာကၡမာ့ခ္တက္စ္ လာက လူပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးခ်င္းအလိုက္ ဘာသာတရား သက္ဝင္ယံုၾကည္မႈ အတိုင္းအတာဟာ ဘယ္တိုင္း ျပည္မွာမဆို ဒီမိုကေရစီအေပၚ လိုလားလက္ခံမႈနဲ႔ ဆက္စပ္ေနပံု မရဘူးလို႔ ေတြ႕ရွိခဲ့ပါတယ္။ ကိန္း ဂဏန္း စာရင္းဇယားအေထာက္ အထားေတြကို ေလ့လာတြက္ခ်က္ ၿပီးေနာက္မွာ သူက အစၥလာမ္အယူ ဝါဒဟာ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ သဟဇာတ မျဖစ္ဘူးဆိုတာ မဟုတ္ဘူး။ ဒီမိုက ေရစီကို အေထာက္အပံ့ျဖစ္ေစတဲ့ အရာေတြ ေပၚထြန္းမႈကို အတား အဆီးျဖစ္ေစတယ္ဆိုတာ မဟုတ္ ဘူးလို႔ ေကာက္ခ်က္ခ်ခဲ့ပါတယ္။အလားတူပံုစံကို ဗဟိုအာရွမွာ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ကာဇတ္စတန္ နဲ႔ ကာဂ်စၥတန္တို႔မွာ ဒီမိုကေရစီကို လိုလားလက္ခံမႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဘာ သာေရးအုပ္စုေတြၾကား ထဲ ကြဲျပားမႈ မရွိသေလာက္ပဲလို႔ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ ေရးသိပၸံပညာရွင္ ရစ္ခ်တ္႐ို႕စ္က ေျပာပါတယ္။ ရစ္ခ်တ္႐ို႕စ္ဆိုတာ ကြန္ျမဴနစ္ေခတ္လြန္ကမၻာမွာ တန္ဖိုး ေတြနဲ႔ သေဘာထားေတြကို အက်ယ္ ျပန္႔ဆံုးစစ္တမ္းေတြကို ေကာက္ယူ ေနသူပဲျဖစ္ပါတယ္။ သူက ”ဘာ သာတရား ကိုင္း႐ႈိင္းမႈအရွိဆံုး မူဆလင္ေတြဟာ ဘာသာတရားကို ေစာင့္ထိန္းလိုက္နာမႈ မရွိၾကသူ ေတြလိုပဲ လံုးဝနီးပါး ဒီမိုကရက္ေတြ ပါ”လို႔ဆိုပါတယ္။ တိုင္းျပည္အသီး သီးမွာ ဘာသာေရးအုပ္စုေတြ (မူဆ လင္နဲ႔ ေအာ္သိုေဒါက္စ္၊ ဘာသာ တရားကိုင္း႐ႈိင္းသူေတြနဲ႔၊ သိပ္ မကိုင္း႐ႈိင္းသူေတြ)ေကာ ဘာသာ ေရးမဟုတ္တဲ့အုပ္စုေတြပါ  ဒီမိုက ေရစီဟာ တျခားအစိုးရပံုစံ တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးထက္ ပိုမိုသာလြန္ ေကာင္းမြန္တယ္ လို႔ လက္ခံယံုၾကည္ၾကပါတယ္။အစၥလာမ္နဲ႔ ဒီမိုကေရစီတို႔နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ယဥ္ေက်းမႈမ်ား တိုး တိုက္မိျခင္း စစ္တမ္းရဲ႕စနစ္အက်ဆံုး စမ္းသပ္မႈကို ပစ္ပါေနာရစ္နဲ႔ ေရာ္ နယ္အင္ဂလီဟာတ္တို႔က လုပ္ ေဆာင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒီလို လုပ္ ေဆာင္ရာမွာသူတို႔က ကမၻာ့တန္ဖိုး မ်ား စစ္တမ္းက စုစည္းေပးထားတဲ့ ခရစ္ယာန္ဘာသာ လႊမ္းမိုးတဲ့ အေနာက္တိုင္းက ႏိုင္ငံ ၂၂ ႏိုင္ငံနဲ႔ မူဆလင္ဘာသာလႊမ္းမိုးတဲ့ ၉ ႏိုင္ငံ တို႔က အမ်ားျပည္သူ႔သေဘာထား အခ်က္အလက္ေတြကို အသံုးျပဳခဲ့ ပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ေတြ႔ရွိခ်က္ေတြဟာ အံ့အားသင့္စရာ ေကာင္းပါတယ္။ ေမးခြန္းအမ်ိဳးအစားအမ်ားအျပားအရ ႏိုင္ငံ ေတြရဲ႕အုပ္စုႏွစ္စု(ဆင္ျမဴရယ္ ဟန္တင္တန္ရဲ႕စကားနဲ႔ ေျပာရရင္ ယဥ္ေက်းမႈ အုပ္စုႀကီးႏွစ္စု)တို႔ဟာ ဒီမိုကရက္တစ္အိုင္ဒီယာေတြအေပၚ လိုလားလက္ခံမႈပ်မ္းမွ်အဆင့္မွာ (၈၆ ရာခိုင္ႏႈန္း)၊ ဒီမိုကရက္တစ္ လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္မႈကို သေဘာ တူမႈ(၆၈ ရာခိုင္ႏႈန္း)နဲ႔ ဆံုးျဖတ္ ခ်က္ခ်မွတ္ရာမွာ ဒီမိုကေရစီမဟုတ္ တဲ့ပံုစံေတြကို လက္မခံမႈ(၆၁ ရာခိုင္ ႏႈန္း)နဲ႔ တစ္ထပ္တည္းနီးပါးတူညီေနပါတယ္။ အဲဒီႏိုင္ငံေရးဒိုင္ေမးရွင္း အသီးသီးမွာ ႏိုင္ငံအုပ္စုႏွစ္စုဟာ အနည္းဆံုး တျခားယဥ္ေက်းမႈအုပ္စု အမ်ားစုထက္ အေတာ္ကိုပိုၿပီးဒီမိုက ရက္တစ္ဆန္ေနၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လည္း လူမႈေရးျပႆနာရပ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လာတဲ့အခါမွာ ေတာ့ (ဂ်င္ဒါတန္းတူညီမွ်မႈ၊ လိင္တူ ဆက္ ဆံမႈ၊ ကိုယ္ဝန္ဖ်က္ခ်မႈ၊ ကြာ ရွင္းျပတ္စဲမႈတို႔ကို လက္ခံမႈနဲ႔ ႏိုင္ငံ ေရးဦးေဆာင္မႈမွာ ဘာသာေရး စံ ႏႈန္းေတြထားရွိတာကို လက္မခံမႈ) အံ့အားသင့္စရာ ေကာင္းေလာက္ ေအာင္ ကြဲလြဲေနၾကပါတယ္။ အဲဒီ လို ျပႆနာရပ္ေတြအေပၚမွာ အေနာက္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြက မူဆလင္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြထက္ အမ်ားႀကီးပိုသေဘာထား ေပ်ာ့ ေပ်ာင္းၾကပါတယ္။ စံတင္ေလာက္ ေအာင္၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ေက်ာ္ ေလာက္ အသာရပါတယ္။ အဲဒီမွာ ဟန္တင္တန္ေဖာ္ထုတ္ခဲ့တဲ့ ယဥ္ ေက်းမႈအေဆာက္အအံုႀကီး ကိုးခုထဲ ကတစ္ခုခုရဲ႕ လူမႈေရးအရေရွး႐ိုး အဆန္ဆံုး တန္ဖိုးယိမ္းယိုင္မႈေတြ ရွိေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေနာရစ္နဲ႔ အင္ဂလီဟာတ္တို႔က ဒီမိုကေရစီအ ေပၚလိုလားလက္ခံမႈဟာ အစၥလာမ္ မစ္ျပည္သူေတြအၾကား (အာဏာပိုင္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြထဲ ေနထိုင္ေန ၾကတဲ့သူေတြ ၾကားထဲမွာေတာင္) အံ့အားသင့္စရာ ေကာင္းေလာက္ ေအာင္ က်ယ္ျပန္႔ ေနတယ္လို႔ ေကာက္ခ်က္ခ်ခဲ့ၾကပါတယ္။ အေနာက္နဲ႔ မူဆလင္ႏိုင္ငံေတြၾကား အေျခခံအက်ဆံုး ယဥ္ေက်းမႈအရ အကဲအဆတ္ဆံုးမ်ဥ္းမွာ ဂ်င္ဒါတန္း တူညီမွ်မႈနဲ႔ လိင္လြတ္ေျမာက္မႈစတဲ့ ျပႆနာရပ္ေတြ ပါဝင္ပါတယ္။ အ ျပန္အလွန္အေနနဲ႔ အဲဒီျပႆနာရပ္ ေတြဟာဒီမိုကေရစီရဲ႕ အတြင္းသား နက္႐ႈိင္းမႈအေပၚ ဆိုးက်ိဳး သက္ ေရာက္မႈရွိေစပါတယ္။ ဒါေပမဲ့  အဲဒါေတြဟာ ဒီမိုကေရစီအေပၚ စိတ္အားထက္သန္မႈ ဒါမွမဟုတ္ အလားအလာေတြနဲ႔ေတာ့ သက္ ဆိုင္မႈ ရွိမေနၾကပါဘူး။ကြန္ျမဴနစ္ေခတ္လြန္ ဖြ႔ံၿဖိဳးဆဲ ကိုးႏိုင္ငံအတြင္းက မူဆလင္ေတြနဲ႔ ခရစ္ယာန္ဘာသာဝင္ေတြအၾကား (ဒါမွမဟုတ္ အိႏိၵယက မူဆလင္နဲ႔ ဟိႏၵဴဘာသာဝင္ေတြအၾကား) ႏႈိင္း ယွဥ္ၾကည့္တဲ့အခါမွာ အလားတူပံုစံ မ်ိဳးေတြရွိေနတာ ေတြ႔ရွိခဲ့ရပါတယ္။ လူမႈေရး ျပႆနာရပ္ေတြေပၚမွာ  မူဆလင္ဘာသာဝင္ေတြက သေဘာထား အလယ္ အလတ္နည္းပါးသလို သည္းခံမႈလည္းသိပ္မရွိပါဘူး။ ႏိုင္ငံ ေရးအရသည္းခံမႈ၊ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္မႈ၊ လြတ္လပ္စြာေျပာခြင့္ကို လိုလားလက္ခံမႈနဲ႔ ဒီမိုကေရစီ မဟုတ္တဲ့ တျခားအရာတစ္ခုခုကို လက္မခံမႈ တို႔လိုမ်ိဳး ဒီမိုကေရစီဓေလ့နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ေမးခြန္းေတြအေပၚမွာေတာ့ မူဆလင္ဘာသာဝင္ေတြဟာ မူဆလင္ ဘာသာဝင္ မဟုတ္တဲ့ သူေတြနဲ႔ ထူးထူးျခားျခား ကြဲျပား ေနေလ့မရွိပါဘူး။  ဒီလိုဆိုေပမယ့္လည္း ဒါဟာ ေရွ႕ျဖစ္မယ့္အရာကို အပ္ခ်မတ္ခ် ႀကိဳတင္ေျပာႏိုင္စြမ္း ေတာ့မရွိပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္အစၥလာမ္ မစ္ယဥ္ေက်းမႈဟာ ခရစ္ယာန္ ဒါမွမဟုတ္ တျခားယဥ္ေက်းမႈဓေလ့ ေတြထက္ ဒီမိုကေရစီအုပ္ခ်ဳပ္ေရး စနစ္ကို လက္ခံမႈပိုမိုေလ်ာ့နည္း တယ္၊ ပိုမိုသာလြန္တယ္လို႔ ဆိုဖို႔ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။အာရပ္ကမၻာနဲ႔ အီရန္တစ္ ေလွ်ာက္လံုးမွာေကာ ဥေရာပနဲ႔ အေမရိကန္တို႔မွာပါ ႏွစ္ဆယ္ရာစု အေစာပိုင္းကတည္းကစလို႔ အသိ အျမင္ ျပည့္ဝတဲ့အစၥလာမ္မစ္ အေတြးအေခၚလို႔ေခၚတဲ့ အရာရဲ႕ ခုခံမႈတစ္ရပ္ကို ဖီလာလီအန္ ဆာရီက ျမင္ေတြ႔ေနခဲ့ရပါတယ္။ ဗဟုဝါဒ၊ သည္းခံမႈနဲ႔ ပိုင္းျခား ေဝဖန္ဆင္ျခင္မႈတို႔ကို အေျခခံ ထားတဲ့ အဲဒီအေတြးအေခၚရဲ႕ အာ႐ံုခံစား ႏိုင္စြမ္းဟာ အတိအက် ဆိုရရင္ ဒီမိုကရက္တစ္ ဒါမွမဟုတ္ ဒီမိုကေရစီနဲ႔လံုးဝအံဝင္ခြင္က်ျဖစ္ ေနပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ၿပီးခဲ့တဲ့ ရာစုႏွစ္တစ္စုလံုး အေရအတြက္ တုိး လာေနတဲ့မူဆလင္အေတြးအေခၚရွင္ ေတြနဲ႔ အဲဒီအေတြးအေခၚဟာ ဘက္ ၿပိဳင္ေနခဲ့ရပါတယ္။ အဲဒီမူဆလင္ အေတြးအေခၚရွင္ေတြဟာ ဒီမို ကေရစီနဲ႔ စစ္မွန္တဲ့အစၥလာမ္မစ္ ေမာ္ဒယ္ေတြကို ဆန႔္က်င္တဲ့ ဘာ သာေရးၾသဝါဒေတြကို ေဖာ္ထုတ္ ဖို႔ႀကိဳးစားေနၾကသူေတြပါ။ အဲဒီ အစြန္းေရာက္ၿပီး ဒီမိုကေရစီကို လံုးဝဆန္႔က်င္တဲ့ အစၥလာမ္မစ္အယူ ဝါဒဟာ အမ်ားႀကီးပိုမို အစြမ္းထက္ ျမက္တဲ့(တစ္နည္း စာနာေထာက္ ထားမႈကင္းမဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံေရးအရ ဖြဲ႔စည္းမႈဆိုတဲ့ အက်ိဳးအျမတ္ကို ရရိွခဲ့ပါတယ္။အဲဒီအခ်ိန္မွာအာရပ္ ကမၻာက သေဘာထား အလယ္အလတ္ရွိတဲ့ အစၥလာမ္မစ္ေတြဟာ  အစြန္းေရာက္ ဝါဒီေတြကိုေရာ ေလာကီေရး အာဏာပိုင္မင္းေတြကိုပါ ဆန္႔က်င္ရင္ဆိုင္ေနခဲ့ရပါ တယ္။ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ စိန္ေခၚသူေတြအားလံုး(လစ္ဘရယ္ အစၥ လာမ္မစ္ေတြနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕ေလာကီေရး ဒီမိုကရက္ေတြအပါအဝင္)ကို ၿခိမ္း ေျခာက္ဖို႔ အစၥလာမ္မစ္ၿခိမ္းေျခာက္ မႈကို အသံုးျပဳခဲ့ၾကပါတယ္။အခုအခါမွာ ဖီလာလီ အန္စာ ရီလို အလယ္အလတ္မူဆလင္ေတြ ဟာ အစၥလာမ္မစ္ဘာသာေရး အေတြးအေခၚနဲ႔ ဒီမိုကရက္တစ္ လက္ေတြ႔က်င္သံုးမႈတို႔ကို ညႇိယူဖို႔ အာဂ်င္ဒါတစ္ရပ္ကို ထုတ္ေဖာ္တင္ ျပေနၾကပါတယ္။ အန္စာရီက ဘာသာတရား ႐ိုေသကိုင္း႐ႈိင္းသူ အမ်ားစုႀကီးက ဘာသာေရးတရားေသစြဲ ကိုင္မႈကို အထိမ္း အမွတ္အမွန္တရား တန္ဖိုးအျဖစ္ လက္ခံထားတာ ေၾကာင့္ ခရစ္ယာန္နဲ႔ဂ်ဴးဘာသာ (ေရဝတီဘာသာ)တို႔မွာ လုပ္ေဆာင္ ခဲ့ၾကသလို ဘာသာေရးအယူအဆ ေတြကို ေခတ္နဲ႔ဆီေလ်ာ္ေအာင္ျမႇင့္ တင္ျခင္းဟာ လိုအပ္တယ္လို႔ဆိုခဲ့ ပါတယ္။ ဒီျဖစ္စဥ္(တခ်ိဳ႕က အစၥ လာမ္မစ္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈႀကီးအျဖစ္ ေထာပနာျပဳၾကေပမယ့္ ဖီလာလီ အန္စာရီကေတာ့ ပိုမိုေယဘုယ်ဆန္တဲ့ ဆင့္ကဲေျပာင္းလဲမႈလို႔ ေခၚေဝၚသံုးစြဲတာကို ပိုမိုႏွစ္သက္ပါတယ္)မွာ အထြတ္အျမတ္ထားတဲ့ ေဝါဟာရေတြနဲ႔ သေကၤတေတြရဲ႕ တိက်တဲ့ အဓိပၸာယ္ေတြဟာ မွိန္ ေလ်ာ့လာခ်ိန္မွာ အစၥလာမ္ဘာသာ ရဲ႕ပိုမိုႀကီးမားတဲ့ က်င့္ဝတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ သင္ၾကားခ်က္ေတြဟာ ပိုမိုခိုင္မာ လာေနၿပီး ဥပေဒစိုးမိုးေရးလိုမ်ိဳး ေလာကဝွမ္းလံုး ဆိုင္ရာတန္ဖိုးေတြနဲ႔ ေပါင္းစပ္လာေနခဲ့ပါတယ္။ဘုန္းသက္ပိုင္Ref: The Sprit of Democracy by Larry Diamond